Irak F-16 Uçaklarının Bakım Sorunu
Adil Zineelabdin
Irak Hava Kuvvetlerinin F-16 uçaklarıyla ilgili Forbes’te yayınlanan bir yazıya göre 2020 yılın ocak ayında ABD-İran geriliminin yükselmesi ardından ABD yönetimi, Irak’taki askerlerini birçok üsten çekmişti. ABD askerlerinin birçok üsten çekilmesi üzerine ABD’li müteahhitler, İran destekli silahlı grupların gerçekleştirdiği saldırılar nedeniyle Irak F-16’larının bulunduğu Beled üssünden çekilmek zorunda kalmıştı. Beled üssünde bulunan ABD’li müteahhitler, Irak’ın F-16’ların operasyonlara devam etmesi için gerekli bakımı yapmakla sorumluydular. Forbes’de yayınlanan yazıya göre teknik desteğinin bulunmaması nedeniyle F-16’lar herhangi bir operasyon gerçekleştirememişti. Beled askeri üssü konumu itibariyle Anbar ve Selahaddin vilayetlerinde IŞİD militanlarının hareketini gözetmek ve onlara karşı operasyon gerçekleştirmek için kritik öneme haizdir. Ancak Irak hava kuvvetleri, IŞİD militanlarını takip etmek için düzenli uçuşlar yapamamaktadır. Bu nedenle The Washington Institute uzmanı Michael Knights, F-16’ların bakımının devam etmesi için daha güvenli üs olan Bağdat Havaalanı, Aynul Esed veya Erbil havaalanlarına yerleştirilmelerini önermişti.
Irak F-16’larının kullanılamaması, Koalisyon Güçleri’ne yönelik ihtiyacının artırılmasına sebep olmaktadır. Bu durum ayını zamanda ABD askerlerinin 5 askeri üsten çekilmesi ardından IŞİD militanlarının Selahaddin, Diyala ve Kerkük’teki saldırılarının artışını bir anlamada açıklamaktadır.
Irak’ın F-16’leri ile ilgili Forbes sitesinde yayınlanan yazı ardından Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı’ndan bir açıklama geldi. Otak Operasyonlar Komutanlığı sözcüsü Tahsin el-Hafaci, Iraklı teknisyenler F-16’ların bakımını yapma yeteneklerine sahip olduğunu ifade ederek yabancı teknisyenlerin çekilmesinin Irak hava kuvvetleri filosunu etkilemediğini söyledi. Hafaci açıklamasının devamında “daha önce yabancı teknisyenlerin çekilmişti, Iraklı teknisyenler uçakların periyodik bakımını yapabildi” ifadesini kullandı. Uçakların bakımı konusunda Irak’ın önemli yetenek ve pilotlara sahip olduğunu söyleyen Hafaci, IŞİD terör örgütüne yönelik önemli operasyonların Irak F-16’larıyla gerçekleştirildiğini bildirdi.
4 Mayıs 2019 tarihinde Irak Savunma Bakanlığı, Irak ile ABD arasında 2011 yılında 36 savaş uçağı alımı anlaşmasının son 5 adet F-16 savaş uçağı resmi bir törenle teslim aldığını duyurmuştu.
Nuri el-Maliki, F-16’ların bakımı nedeniyle devlete maliyetinin yüksek olduğunu ifade etmiştir. Tüm bu hususlardan yola çıkarak Irak’ın halihazırda IŞİD’e yönelik askeri operasyonlarda Uluslararası Koalisyon desteğine yönelik ihtiyacının devam edeceğini göstermektedir. Ayrıca Irak’taki ABD’li teknisyenlerin çekilmesinin de Irak hava filosunu olumsuz etkilediği söylenebilir.
Mustafa el-Kazimi hükümetinin göreve başlaması ardından Kerkük, Selahaddin ve Diyala vilayetinde IŞİD’e karşı önemli operasyonlar gerçekleştirilmiştir. Bu üç vilayet arasındaki geniş arazinin kontrol edilmesi, Irak güvenlik güçlerinin kapasitesini aştığı belirtilmektedir. Üç vilayette gerçekleştirilen operasyonlarca elde edilen kazanımları korumak için Irak’ın F-16 yönelik ihtiyacı aratacaktır.