
Vefatının 16. Yılında Abdüllatif Benderoğlu
Dr. Şemsettin Küzeci
Türkmen edebiyatının önde gelen aydınlarından araştırmacı, şair, gazeteci ve yazar Abdüllatif Omran Benderoğlu, 1937 yılında Kerkük’e 70 km. uzaklıkta olan Tuzhurmatu ilçesinde doğdu. İlköğretimini Tuzhurmatu ve Kerkük’te tamamladı. Kerkük Petrol Şirketi’ne ait Teknik okulunda öğrenime devam ederken siyasi nedenlerle okuldan atıldı. (1956) Bundan sonraki yaşantısını bazı şirketlerde Mimarlık yaparak devam ettirdi. Irak’ta artan siyasi baskılar karşısında ülkeden ayrılmak zorunda kalan Benderoğlu, 1964’den sonra Lübnan, Yunanistan ve Bulgaristan’da gibi ülkelerde serbest işlerde çalıştı. O dönemde Sofya’da Türkçe olarak yayınlanan dergi ve gazetelere yazdığı yazı ve şiirleri az çok geçimine katkı sağlamıştır. 1965‘te yeniden yurda döndü. 24 Ocak 1970’da yayınlanan bir genelgeyle Türkmenlere kısmi olarak kültürel hakların tanınmasıyla, Benderoğlu Kerkük’te İrşat Müdürlüğü görevine atandı. Bir süre sonra Tanıtma Bakanlığına bağlı Türkmen Kültür Müdürlüğü ve haftalık Yurt Gazetesi’nin başyazar ve genel yayın yönetmeni görevine getirildi. 1997–2004 yılları arasında Türkiye’nin Anadolu Haber Ajansı Irak muhabirliğini yapan Benderoğlu, 1999’da Irak Kültür Bakanlığına bağlı Türkmen Kültür Müdürlüğü ve Yurt gazetesinden emekliye ayrıldı. 2002 yılında Yurt gazetesinin başyazarı Nevzat Abdülkerim vefat edince yeniden aynı gazetenin başına getirildi. Aralık 2003’te kendi isteği üzerine görevinden ayrıldı.
Irak yönetiminin Türkmenlere karşı uyguladığı siyasi ve kültürel baskılarına karşın Yurt gazetesinin yayına devam etmesi, Benderoğlu’nun mücadelesinin ne kadar verimli olduğu ve bu mücadeleyi takdir etmek her aydının vefa borcudur. Yurt gazetesinin Türkmen toplumuna sunmuş olduğu kültürel hizmeti tarihe not düşmek gibi bir nitelik taşımaktadır. Yurt gazetesinde yayınlanan her türlü yazıda yeni kuşağın anlayacağı bir dil ve üslup kullanılması, yeni neslin önünü açıp, etkisini tüm topluma taşımıştır. Türkçemizin yaşatılmasında Yurt gazetesi büyük hizmette bulunmuştu. Benderoğlu ve mesai arkadaşlarının bu hizmette büyük rolleri olmuştur.
Irak Türkmenleri ile Azerbaycan kültür dünyasında Irak Türkmen coğrafyasına, tarih ve kültürüne duyulan derin ilgide Benderoğlu’nun payı büyüktür. Azerbaycan ilim ve edebiyat dünyasından Profesör Gazanfer Paşayev ile sürdürdüğü kişisel dostluk ve çalışmalar her iki toplum arasında çok sayıda eserler meydana çıkmasına vesile oldular. Benderoğlu aynı zamanda gazetecilik kariyeri ile de Irak’ta Türk varlığı konusunda çok sayıda makale ve önemli çalışmalara imza attı. Pek çok araştırma, edebiyat eseri ortaya çıkmış; Azerbaycan Elemler Akademisinde konuyla ilgili akademiler kurulmuştur. Bu nedenle Benderoğlu; Azerbaycan İlimler Akademisine bağlı Nizami Enstitüsünün Bilimsel Komite Üyesi seçilmiştir. Aynı zamanda Bakü Devlet Üniversitesine bağlı Edebiyat Fakültesinde 20 yıl boyunca öğrencilerine verdiği konferans ve seminerler sonucu kendisine de aynı Üniversite tarafından 1992’de Fahri Doktora unvanı verilmiştir. Saddam sonrası Irak Türkmen Kültüründen sorumlu Cumhurbaşkanı Müsteşarı görevine getirildi. Irak’ın Kuzeyi (Erbil)’de oluşan hükümette devlet bakanı olarak hükümette yer aldı. 3 Şubat 2008 tarihinde Yurtdışında tedavi gördüğü Ürdün Devlet hastanesinde vefat etti. Necef şehrinde toprağa verildi.
Eserleri:
1.Irak Türkmen edebiyatı yolunda bir adım. Araştırma ve Şiir-Bağdat,1962
2.Güneş Şarkısı. Şiir-Bağdat,1969
3.Yurt Toprağı. Şiirler-Ankara,1971
4.Türkmen Şairi Fuzuli Bayatlı. Araştırma-Bağdat,1971
5.İmadettin Nesimi El-Bağdadi. Araştırma-Bağdat,1973
6.Gürgürbaba Destan. Bağdat,1973
7.Doğu İnsanları. Şiir-Bağdat,1975
8.Güvercinlerin Ezgisi. Şiir-Ankara,1977
9.Irak Türkmen Dili. Dil Bilgisi-Bağdat,1977
10.Karanfil. Şiir-Bakû,1977
11.Çığlık ve Yara. Şiir-Bağdat,1979
12.Türkçe, Arapça Sözlük. Ortaklı.4 cilt-Bağdat,1981
13.Yanar dağlardan püsküren Yıldızlar. Şiir-Bağdat,1982
14.Gecenin göğsünde çırpınır yıldırımlar. Şiir-Bağdat,1986
15.Savaş Şiirleri. Salah Nevres’le birlikte Arapçadan çeviri-Bağdat,1986
16.Azerbaycan Şiiri. Araştırma ve inceleme.1 cilt-Bağdat,1987
17.Yürek Çırpıntıları. Şiir-Ankara,1087
18.Atasözlerimiz. Araştırma, İnceleme ve Karşılaştırma.2 cilt-Bağdat,1988
19.Irak Türkmen edebiyatına bir bakış.2 cilt-Bağdat,1989
20.42 günün şiirleri. Bağdat–1992
21.Yolun sonuna dek. Şiir-Bakû,2002
22.Gecenin Kanayan Yarası. Kerkük, 2003
- Bağdat Üzerinde Kuş Uçak Yasaktır. Kerkük, 2007
Araştırmacı, şair ve yazar Abdüllatif Benderoğlu’nun bugüne kadar, Arapça yayınladığı kitaplarla birlikte yaklaşık 40 civarında kitabı basılmıştır.