Telafer’i Tanıyalım “Hayat Ne Der Telafer’da”
Casım Babaoğlu
Telafer Musul şehrinin 60 kilometresinde doğusunda yitirilmiş cemiati tamamıyla Türkmen’dir (Türk’tür) içlerinde hiçbir Arap dilinde konuşan yoktur, ama okullar ve Telafer’in etrafları hepsi Arap’tır. Ondan bu halk Türk ve Arap dili bililler .
Eski çok kitaplarda gelmiş bu şehrin Adı (Tel Afer ) ve ( Tel Afer) ve ( Tel Yafer) bu adın en düzgün şekli (El Tel El Afer) yıllar geçtikçe okunur (Telafer) Arapcasında (Telafer) , bu ad en güzel rengine göründü, bu şehir Kale var ve ağaçlı bağlar var ve yağışı fasılı zengin bir oyalıktır. Sınca ile Musul arasında yerleşir.
Ortasından bir çay akar …. İçmeli güzel subaşı (çeşme) , bu önceki adlardan evvel ve eski adı var derler (Hurmalık) Telafer’dan Musul şehrine hurma gederdi, ama şimdi kalmadı.
Telafer şehrinin isminin verilmesinin sebebi.
Atalarımızdan iki hikâye var: –
1- Bu toprakları çok kırmızımş toprağı bu yüzden Aşuriler dilinde Telafer olarak adlandırıldığı kırmızı toprak anlamına geliyor.
2- İkinci hikâye ise geçmişte göçebe Bedevilerin burada yaşadığını söylüyor. Kızlarının adı Afra’ymış. Bu aile yıllarca bu bölgede kalmış Su için. Bu topraklar onların adını taşıyormuş.
Telafer’ın her bir etrafı çöldür milleti ekin ekeller ( buğda , arpa) toprağı kırmız ve yumuşak olduğu için ve ondan başka sizler olur bahar günleri millet faydalanır
(Kenger, Pencer , Deve tabanı, Dobalan Mantar, kuzu kulağı ….) .
Telafer’ın etrafında yine tepler var Türk adları var onların bazını zikir edelim
(Kara tepe, yası tepe, Tilki kuyruğu tepe, Sopan tepe, Belhüz tepe, Alçak tepe …)
Seyranı ve havası ve gecesi ve gündüz her şeyi güzel insanları hepsi İslam Türk yaşıyorlar.
Geceler millet bir yere toplanırdı büyük Atalar oturup hikayeler okurdu yani masal biz Telafer dilinde hikâye derdik (seçek) yani (masal) o hikayelerde hikme ve ibrat olurdu insanlar meclislerden yol erkân öğrenirdi, çünkü o yaşlı adamlar hayatta tecrübelerin öncelerdrn nakıl ederdiler.
Mazlumıyat Telafer
Milleti ne güzel kardeş yaşardılar hepsi Türk milleti, 2003 yılından sonra terörist kurup laşlamasının tecavüzüne maruz kalıp, on yıl uzattı bu savaş bu on yılın içinde ne olmuş aşağıdaki takvimde açıklayalım.
Yazı sayısı rakım sayısı
1- Beş bin şehit vermiş Telafer.
2-Sekiz bin yaralı var.
3-Üç bin kayıp insan var.
Bu ek olarak devletin yazısına göredir bir az açıklayalım bu on yılı da neler oldu ve neler geldi başına bu şehrin bu milletin, herkes pir ve civan ve askerler ve polisler hepsi düşmanın karşısında durdular vatan ve toprak ve din için savaştılar hiçbir kimse geçmedi Telafer şehrine. Çok zahmet oldu milletin hali çünkü terörist imdadı kesildi bu şehirden (altı ya) sonra o kahraman aslanlar sayasında gençler bu Hisarı kırdılar, bu on yılın savaşın hiçbir kanal ve haberçi demedi çünkü meydanına olmadığı için her kesin bu şehrin hak hukuku gitti yani hiç kimse bilmedi ki bu küçük Türk şehri böyle büyük düşman insanların karşısında durup bu şehrine düşmanları koymadı girsinler.
(Telafer cemiati temiz Türk) oğuz korubu dili beyat şifasında danışıllar, ve dilleri çok yoğundu Türkiye’de Urfa şehrinin diline ve İran’da Erdebil şehrinin diline. Biz atalarımız deyerdiler ki bazı aşiretler Erdebil’den gelmişler.
Danışıklı dillerinin fotinik cihatten Arap dilinin tesiri altında olduğu açık- edendir. Nice İran Türklerinin danışık şifasında Fars dilinin fotinik tesiri gibi.
Telafer milletinin başka bir şifası var.
2014’de yılında dais (terörist) Irak’a girende Suriye terafından ve (Telafer) sınırı olduğu için orada Telafer milleti karşı durdular olarla cenge girdiler on gün, ama devlet yetişemedi o tarafa ve bir imdad yani destek gelmedi bundan millet geriye çekildi atalar, bu esnada Cenkte çok (aileler) öldü ve (500) şehit verdi Telafer.
(Telafer’ın) civanları ve polisleri ve askerler hiçbir gün asker elbiselerin soymadılar (Telafer) şehrini salıp çıkmadılar başka şehirlere ve ailelerin oturdup civanları her yerde savaşa girdiler (Cırfın Sahırda, Samırrada, Anbarda, Felucede, Salahaddin’de, Tikrit’te, Musul’da, Telafer’da) ve her yerde şehit vermiş mesela Felucede Terter cenibinde (40) şehit bir kereden verdi.
Düşmanlar Telafer’ın kalesin yıktılar taş taş üstünde koymadılar, ama şimdi çok şükür kale yeniden inşa edildi.
2017 yılında Irak temizlendi ve Telafer milleti şehrine döndü şükür olsun Allah’a.
Ama Telafer’ın hissesi (1250) şehit ve (200) yaralı ve (50) kayıp.
Telafer milleti döndü herkes evin temizledi ve öz pulundan yaptı oturdu, bütün bu (13) yıl zahmet ve kan dökmekten devlet hiçbir zararı karşılamadı herkes kendi zararın karşıladı, her şey gitti boşa ama Allah katında gitmez.
Bu milletin fakirliği için Allah yüzlerine bakıp bu şehir döndü sular akmaya başladı, ağaçlar açmaya başladı, dam duvarlar tutuldu.
Edebiyat hanasına girelim …
Bildiğiniz gibi her şehrin ve her ülkenin şairleri ve yazarları var, şiir yazmak insana mevhibedir gibi kahırdan ve gibi sevda gibi dinisal (dini) şiirler yazar gibi milletinin derdini yazar.
Bizim Telafer’da güzel şairlerimiz var bu çenkleri ve meydanda ölen civanların kahramanlığın yazdılar şiir ettiler her bir yere yaydılar, bütün alem bildi ki biz Türk milleti aslan yavrusuyuk, civanların ve kahramanların meydan içinde cenk ettiklerin yazdık ve çok şairimiz cenge katıldı meydan içinde şiirler yazdı.
Telafer milleti çok zengin bir milletidir kütüphaneye ve eski şairlerin kitaplarına ve şairlerine etkilemiştir mesele (Fuzuli ve Seyyid İmaddin El Nesimi, Şah İsmail (Hatayım) , Pir Sultan Abdal’ım ve başka şairlerin kitapların meclislerde atalarımız ve babalarımız okurdu ondan şahsı kendim babalarıma etkilemiştim (tesir) olmuştum içerimde bir duygu kaynamış ve kafamda sözler kafaya yaslanmış ve dilimden çıkan sözümüzün olmuş. Ben bir müzik veya ezgi şairiyim diyebilirim, çünkü bir şiiri dinlediğimde, eğer bir uyak veya ölçü bozukluğu varsa, kafamda bunun bir hata olduğuna dair bir zil çalar.Banim yazdığım şiirler (milli, dini, İlâhi , Ehlibeyt, destan, hece, maniler, beyatlar , kerbela şiirleri, folklor
Horiyat , Dörtlik , makaleler, diğer) .
Bu makaleyi yazdım Telafer’dan bir az tanıtalım dünyaya kabul olursa…… saygılar
Kaynak …
1- Antik Telafer Kalesi’nin tarihi- Al Noor Center 14 Kasım 2017’de Wayback Machine’de arşivlendi.
2- Büyükbabalar.
