Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yarın gerçekleştireceği Irak ziyaretine ilişkin, “Cumhurbaşkanımızın ziyareti esnasında 20’den fazla anlaşmanın imzalanması için ön mutabakatlar tamamlandı.” dedi.
Bakan Fidan, Moritanya Dışişleri Bakanı Muhammed Salim Merzuk ile Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilciliği’ndeki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu Bakan Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretine ilişkin, “Bizim amacımız bölgesel istikrarın, refahın ve kalkınmanın mümkün olduğu bir ilişki trafiği içerisinde bulunmak, ilişkilerimize bu şekilde kurumsallaşma getirmek, bölgede düzenin ve refahın gelişmesi için elimizden geleni yapmak.” diye konuştu.
Bu doğrultuda güvenlik, enerji, tarım, su, ziraat, sağlık ve eğitim gibi alanlarda uzun zamandır yürütülen çalışmalara dikkati çeken Fidan, “Cumhurbaşkanımızın ziyareti esnasında 20’den fazla anlaşmanın hayata geçirilmesi için, imzalanması için ön mutabakatları şu anda tamamlamış durumdayız. Yarın, inşallah kendileri oradayken bu anlaşmalar siyasi liderlerin huzurunda imzalanacaklar.” ifadelerini kullandı.
Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyareti kapsamında Bağdat ve Erbil’e gideceğini belirterek, Erdoğan’ın, Bağdat’ta Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile bir araya gelerek çalışma toplantısı yapacağını; ardından anlaşmaların imzalanacağını kaydetti.
Bakan Fidan, Erdoğan’ın Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ile de görüşeceğini bildirdi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan: “Moritanya’yla tarihi bağlarımız ve insani yakınlığımız bulunmakta”
Bakan Fidan, Merzuk’u Türkiye’de ilk kez ağırlamaktan dolayı duyduğu memnuniyeti belirterek, Merzuk’un “çok tecrübeli bir devlet adamı” olduğunu vurguladı.
Mevkidaşı Merzuk’un Türkiye-Moritanya ilişkilerine “yürekten inanan” birisi olduğuna dikkati çeken Fidan, “Moritanya’yla tarihi bağlarımız ve insani yakınlığımız bulunmakta.” dedi.
Bakan Fidan, Adana’nın Kozan ilçesinde 1920’de Türkiye’ye yerleşen ve Milli Mücadele’ye de katılan binlerce Moritanya asıllı Türk vatandaşının yaşadığını hatırlatarak, “Bu vesileyle Sayın Bakan’ın şahsında dost ve kardeş ülke Moritanya halkına sevgi ve selamlarımı iletiyorum.” diye konuştu.
Türkiye’nin Sahel bölgesine verdiği önem
Türkiye’nin, Sahel bölgesinde barış, güvenlik, refah ve kalıcı istikrarın tesisine büyük önem verdiğini kaydeden Fidan, bölgenin ciddi güvenlik sınamalarıyla karşı karşıya olduğunu ve önemli bir dönüşümden geçtiğini aktardı.
Fidan, bölge ülkelerinin istikrar ve güvenliği sağlama yönündeki çabalarına destek verilmesi gerektiğine işaret ederek, “Türkiye’nin faaliyetlerinde, bölge ülkelerinin terörle mücadele dahil kapasitelerinin artırılması öncelikli başlıklardan biridir” ifadelerini kullandı.
Moritanya’nın “bu çalkantılı bölgede ve dönemde” istikrar unsuru olarak öne çıktığını aktaran Fidan, “Türkiye olarak bölgenin istikrar ve refahı için gerek güvenlik işbirliğinin gerek ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi konusunda yoğun çaba göstermeye devam edeceğiz.” diye konuştu.
Fidan, bugün yapılan görüşmede iki ülke ilişkilerinin ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi fırsatını bulduklarını belirterek, her alanda işbirliğinin geliştirilmesi yönündeki iradenin teyit edildiğini bildirdi.
Ekonomik ve ticari konularda görüşüldü
Görüşmede iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari konularda mevcut ve potansiyel işbirliği fırsatlarının detaylı biçimde ele alındığını söyleyen Fidan, ilk “Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı”nın en kısa sürede düzenlenmesinin istendiğini kaydetti.
Fidan, Türk Hava Yollarının (THY) Moritanya’ya düzenlediği seferlerle iki ülkenin ekonomik ilişkilerine katkıda bulunmaya devam ettiğine dikkati çekerek, Moritanya ile ilişkilerde balıkçılığın önem verilen bir alan olduğunu ve toplantıda balıkçılık ve balık yetiştiriciliği için “Ortak Komisyon”un toplanmasının öneminin görüşüldüğü söyledi.
Moritanya halkı ile insani bağların güçlendirilmesi konusunda da çabaların devam ettiğine değinen Fidan, “Bugün Maarif Vakfımız tarafından işletilen okullarda öğrenim gören öğrenci sayısı 1224’e ulaşmış durumda. Moritanyalı kardeşlerimizin Türkiye Burslarıyla ülkemizde eğitim görmelerinden de ayrıca mutluluk duyuyoruz.” şeklinde konuştu.
Fidan, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Afrika Birliği (AfB) gibi kuruluşlarda Moritanya ile beraber çalışmaya büyük önem verdiği değerlendirmesinde bulunarak, Moritanya’nın şubatta AfB dönem başkanlığını aldığını hatırlattı.
AfB ile 2008’den bu yana sahip olunan stratejik ortaklık çerçevesindeki ilişkilerin geliştirilmeye devam edildiğini söyleyen Fidan, Moritanya’nın dönem başkanlığının bu konuda fırsat olduğunu bildirdi.
Fidan, yılın son çeyreğinde Türkiye-AfB “Bakanlar Gözden Geçirme Toplantısı”nın yapılması hedefini aktararak, bu konuda da mevkidaşı ile istişarelerde bulunduğunu belirtti.
Bakan Fidan, Gazze’deki durumun da görüşmenin konularından olduğunu söyleyerek, şunları kaydetti:
“Tıpkı Türkiye gibi Moritanya da Filistin meselesinde, Gazze meselesinde hassas bir politika izliyor. Bu konuda elinden gelen her türlü desteği veriyor, bu konuda büyük bir dayanışma içerisindeyiz. Moritanya en başından bu yana Gazze’de akan kanın durdurulması için kararlı bir tutum sergilemiştir. Acil ateşkes ihtiyacı ve insani yardımların kesintisiz şekilde ulaşılması hususunda işbirliğimizi sürdüreceğiz. İşgali ve haksızlıkları gündeme getirmeye hep beraber devam edeceğiz. 1967 sınırları temelinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız, egemen ve coğrafi bütünlüğe haiz bir Filistin devleti kurulana kadar bu çabalarımız kesintisiz devam edecek.”
Fidan, daha 2 gün önce Filistin’in Birleşmiş Milletlere tam üye olmasını ABD yönetiminin engellediğini hatırlatarak, “Amerika izin vermedi. Bu tutum Filistin halkına yapılan büyük bir haksızlıktır, uluslararası toplumu bu yanlışa karşı çıkmaya ve Filistin devletini tanımaya davet ediyoruz.” dedi.
Türkiye-Irak ilişkileri
Bakan Fidan, konuşmasının ardından bir gazetecinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretine ilişkin sorusu üzerine, 2011’den itibaren ilk defa Cumhurbaşkanı düzeyinde Irak’a ziyaret gerçekleştirileceğini dile getirerek, “Çok uzun zamandır bu ziyarete hem Irak tarafı, hem Türkiye tarafı olarak büyük önem vermekte ve hazırlık yapmaktayız. Devam eden yoğun çalışmalar var.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretinin en verimli şekilde gerçekleşmesini hedeflediklerini söyleyen Fidan, Erdoğan’ın Türkiye-Irak ilişkilerindeki vizyonunun Türkiye’nin bölgeye ilişkin vizyonunu yansıttığını kaydetti.
Fidan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani hükümetinin kalkınmayla ve siyasi istikrarla ilgili attığı adımları desteklediklerinin altını çizerek, “Irak, uzun yıllardır çok sıkıntılı dönemlerden geçti. Siyasi istikrarın sağlanması çok güç oldu. Siyasi istikrar olmadığı zaman da özellikle halkın ihtiyacı olan temel hizmetlerin götürülmesi konusunda da büyük problemler yaşandı.” dedi.
Türkiye, Irak’a destek olmaya hazır
Irak’ın büyük potansiyele ve imkanlara sahip olmasına rağmen temel hizmetlerin halka ulaştırılması konusunda da büyük sıkıntılar yaşadığını belirten Fidan, mevcut Irak hükümetinin bu konuda büyük farkındalık geliştirdiğini söyledi.
Fidan, Irak ve Türk hükümetlerinin, bu sıkıntıların giderilmesi için neler yapılabileceği konusunda görüştüğüne değinerek, Türkiye’nin, sulama sistemi, eğitim, sağlık, altyapı, ticaret ve enerji gibi alanların geliştirilmesi için “her türlü desteği” vermeye kararlı olduğunu vurguladı.
Uzun zamandır bakanlar, bürokratlar ve iş adamları düzeyinde Irak ile çeşitli temasların yoğun şekilde devam ettiğini bildiren Fidan, gelinen “olgunluk noktası” itibarıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak’a ziyareti ve Stratejik Çerçeve Anlaşması’nın imzalanması konusunda mutabık kalındığını söyledi.
Bölgede istikrar ve refah vurgusu
Fidan, Stratejik Çerçeve Anlaşması’yla çok alanda ve aynı anda nasıl işbirliği yürütülebileceğinin stratejik vizyonunun ortaya konacağına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Bu, iki ülke ilişkilerinin geleceği açısından önemli bir yol haritası teşkil edecek. İlişkilerimizi, daha önce de söylemiştim, kurumsallaştırarak ileriye götürmek, başarıyı bir tesadüf olmaktan çıkartmak, daha sistemli hale getirmek ve iki ülke arasındaki ilişkilerde kalıcı faydaları ortaya koymak arzusundayız.”
Bölgenin ve Irak’ın iç karışıklıklarla, savaşla ve çatışmayla anılmasını istemediklerinin altını çizen Fidan, bu sebeple, ekonomik kalkınmanın ve siyasal istikrarın esas olmasını temenni ettiklerini belirtti.
Fidan, Türkiye’nin terörle mücadele konusundaki yoğun temaslara ve işbirliği arayışlarına işaret ederek, “Irak’taki mevcut siyasal dengeleri çok fazla rahatsız etmeden, terörle mücadelede nasıl büyük adımlar atılabileceği” hususunda Bağdat hükümetiyle çok yoğun görüşmeler içerisinde olduklarını kaydetti.
Irak ile temaslar
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’in koordinasyonunda Irak Savunma Bakanlığı, istihbarat ve diğer güvenlik kurumlarından Türkiye’ye gelen heyete işaret eden Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu ile Irak’ı ziyaret ettiğini hatırlattı. Fidan, şunları söyledi:
“Bu ziyaretimiz esnasında Cumhurbaşkanı’mızın Irak’a yapacağı ziyaretin stratejik çerçevesini de Iraklı muhataplarımızla uzun uzun tartışmıştık. Biz, Irak-Türkiye ilişkilerinin bölgemizde önemli bir örneklik teşkil edeceğine inanıyoruz. Özellikle Cumhurbaşkanı’mızın da çok önem verdiği Kalkınma Yolu Projesi’nin hayata geçmesi durumunda hem Irak halkı için, hem bölge halkları için çok önemli bir örnek teşkil edeceğine inanıyoruz.”
Fidan, bölgenin çatışmalarla, karışıklıklarla ve istikrarsızlıklarla değil kalkınmayla, teknolojiyle, refahla, istikrarla, kültürle ve sanatla gündeme gelmesi gerektiğini dile getirdi.
Irak’ın Gazze konusunda Türkiye’ye desteği
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyaretinde İsrail’in Gazze’ye saldırılarının da ele alınacağını bildiren Fidan, Bağdat hükümetiyle Gazze konusunda aynı hassasiyetleri paylaştıklarına dikkati çekti.
Fidan, Irak’ın uluslararası sistemde Gazze’ye ilişkin Türkiye’ye destek verdiğini, oylamalarda Türkiye ile hareket ettiğini vurgulayarak, “Cumhurbaşkanı’mızın Erbil ziyareti esnasında da özellikle bölgesel yönetim yetkilileriyle bir araya gelerek kendilerine verdiğimiz destek, aramızdaki ilişkinin artırılması, Irak iç istikrarının ve barışının sağlanmasında kendilerine düşen birtakım rollerinin hatırlatılması konusunda da kendileri eminim vizyonlarını paylaşacaktır.” ifadesini kullandı.
