Irak Meclisi, ‘Dürüstlük Komisyonu’, yolsuzlukla mücadele için ‘hamlesini’ açıkladı. Diğer yandan bugün yapılması planlanan parlamento toplantısının gündemi ise Yüksek Yargı Kurulu’nun yolsuzlukla suçlanan bazı milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılması için sunduğu talepleri içermedi.
Dürüstlük Komisyonu üyesi Kerim Ebu Sevde, komisyonun Başbakan Mustafa el-Kazimi hükümetindeki bazı bakanların yanı sıra, önceki hükümetteki birçok bakanı etkileyecek çok sayıda dosyaya sahip olduğunu belirtti. Aynı şekilde parlamentoda ‘Hukuk Komitesi’ üyesi Kazım eş-Şibli, yolsuzluk davalarıyla suçlanan milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması talebinin, artık parlamentoda oylamaya sunulmasına gerek olmadığını söyledi. Ebu Sevde, Irak resmi haber ajansına (INA) yaptığı açıklamada, yolsuzlukla mücadelenin ve yolsuzluğa karışanlar tarafından çalınan paraların kurtarılmasının bir ‘atak’ gerektirdiğini kaydetti. ‘Yolsuzluğa karşı devrim yapma ve tüm kurumlarda yolsuzluğa karşı ciddi şekilde mücadele etme’ eğilimi olduğuna dikkati çeken yetkili, “Yolsuzluk meselesi büyüktür. İlgili komiteler ve organlar arasında koordinasyona ve kamu parasını çalan herkese karşı yasaların uygulanmasına ihtiyaç vardır” dedi.
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, geçen ayın başlarında Cumhurbaşkanlığının, Saddam Hüseyin rejiminin 2003 yılında devrilmesini takip eden dönemde ‘çalınan fonların’ kurtarılmasına yönelik yasal bir belge hazırlama sürecinde olduğunu doğruladı. Uzmanlar, fonları 250 milyar dolar olarak tahmin ediyor. Cumhurbaşkanı, bir televizyon kanalına verdiği bir röportajda, “Yolsuzluk meselesi ciddi ve çok büyüktür, daha geniş ve derin tedaviler gerektirmektedir” dedi. “Tüm bu zorluklarla birlikte, prosedürler ve önemli yolsuzluk davalarında hüküm vermek için faaliyet gösteren mahkemeler var” diyen Salih, “Cumhurbaşkanlığı Irak’tan yağmalanan ve yurtdışındaki yatırımlara gitmiş olabilecek fonları geri almak için Temsilciler Meclisi ile görüşeceğimiz bir yasal belge geliştirmek üzere” değerlendirmesinde bulundu. Berhem Salih, önemli tedbirlerin alındığını söylerken, “Finansal yolsuzluğa darbe indirmek, güvenliği tesis etmenin temel direğidir ve bu olmadan güvenlik sağlanamaz” dedi.
Irak Meclis Hukuk Komitesi, herhangi bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasının, Temsilciler Meclisi başkanlığına bırakıldığını ve oylama yapılmasını gerektirmediğini açıkladı. Komite üyesi Kazım eş-Şibli, 19 Nisan’da yaptığı açıklamada, “Meclis, yargının parlamentoya başkanlık etme yetkisine sahip olduğu yolsuzluk davalarını soruşturmak amacıyla, daha önce oy kullandı” ifadelerini kullandı. Şibli, bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasının, oylama yapılmasına gerek kalmadan Meclis başkanlığına bırakıldığını söyledi.
Irak’taki Dürüstlük Komisyonu, 58 tutuklama emri yayınladığını ve emrin, bir bakan, iki milletvekili ve özel rütbeliler aleyhine alındığını söyledi. Komisyondaki Soruşturma Dairesi, 19 Nisan’da yaptığı açıklamada, Mart ayı boyunca 58 tutuklama emri verildiğini ve memur çağrısı yapıldığını belirtti. Daire, “Bu emirler, mevcut ve eski iki parlamento üyesi, eski bir bakan ve eski bir müsteşarı içeriyordu” dedi. Bu emirlerin, mevcut ve eski valileri, 25 genel müdürü ve eski ve yeni 2 kaymakamı kapsadığı ifade edilirken, bu emirlere il meclisinin 22 üyesinin de dahil olduğu kaydedildi.
Korgeneral Ahmed Ebu Rağif başkanlığındaki Yolsuzlukla Mücadele Komitesi’nin yürüttüğü prosedürlerin, Irak yargısının çıkardığı tutuklama emirleri ışığında yerine getirilmesi dikkat çekici. Komite, yolsuzlukla mücadelede yürütme organlarından biri olan Dürüstlük Komisyonu çalışmalarından ayrı faaliyet göstermekte. Yolsuzlukla Mücadele Komitesi geçen pazar günü önde gelen siyasetçi ve Çözüm Partisi lideri Dr. Cemal el-Kerbuli’yi gözaltına aldı. Siyasi ve medya çevreleri, Kerbuli’nin komite tarafından tutuklanan en üst düzey yetkili olduğunu belirtti. Bu durum, çeşitli siyasi çevrelerde komitenin, Irak’ta ‘büyük balinalar’ ile uğraşmaya başladığı endişesine yol açtı.
Bu bağlamda Kufe’deki Ehl-i Beyt Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Prof. Dr. Galib ed-Daami, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, komitenin faaliyetlerinin Irak’ta kamuoyunu endişelendirmeye başladığını belirtti. Daami, “Bu faaliyetler, Irak vatandaşları arasında umut yayabilir. Şu veya bu taraftan bir intikam meselesi değil. Irak’ın yolsuzlukla mücadelede gerçekten katı önlemlere ihtiyacı var” dedi. Profesör, Parti başkanının (Cemal el-Kerbuli) ve belki de yakın çevresinin tutuklanmasının, 2003 yılından bu yana bu düzeydeki ilk tutuklama olduğunu vurguladı. Dr. Galib ed-Daami, “Bu süreç, bazı taraflar özellikle de Sünni bloklar arasında siyasi tasfiyeler kokusuna işaret ediyorsa, nihayetinde toplumun ve kamuoyunun hizmetinedir. Bu durum, kamuoyunun görüşünü, hükümetin bu alandaki adımlarına doğru olumlu yöne çevirdi” dedi.
Prof. Dr. Daami, “Bu sürecin bir başka önemli yönü daha var. Irak’taki yolsuzluk mafyalarına büyük bir şok yaşattı ve muhtemelen çoğuna yolsuzluktan geri adım attıracak. Bu süreç, Kazimi hükümetine son 18 yıldır sessiz kaldığı yolsuzluk dosyaları üzerindeki gücünü genişletme konusunda güçlü bir ivme kazandırdı” dedi. Profesör, sürecin, kamuoyunu bu alandaki gerçek rolünü yerine getirmeye yönlendirdiğine de dikkati çekti.