UNESCO, 15 Aralık’ı “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” Olarak İlan Etti
Ahmet SAĞLAM*
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) 43. Genel Konferansı, Özbekistan’ın tarihi Semerkant şehrinde gerçekleştirildi.
UNESCO 43. Genel Konferansı’nda Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan tarafından 15 Aralık’ın “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” olarak ilan edilmesi önerilmiş ve 21 üye devlet tarafından desteklenmiştir. Bu öneri doğrultusunda da 15 Aralık tarihi “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” olarak kabul edilmiştir.
15 Aralık tarihinin seçilmesinin özel bir anlamı vardır. 15 Aralık 1893 tarihinde, Danimarkalı bilim insanı Vilhelm Thomsen, Türk dilinin en eski yazılı belgelerinden biri olan Orhun Yazıtlarının alfabesini çözmeyi başardığını duyurmuştur. Bu tarih, Türk dil ailesinin köklü geçmişine ve ortak kültürel mirasına işaret eden bir dönüm noktası olarak kabul edilmiştir.
Bu önemli gelişmenin önerisinin temeli 7 Ekim 2025 tarihinde Azerbaycan’da gerçekleştirilen Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları Konseyi 12. Zirvesi’nde atılmıştı.
Zirve’de, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 30 Ekim 2025 tarihinde Özbekistan’da başlayacak olan UNESCO 43. Genel Konferansı’nda, 15 Aralık’ın “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” olarak ilan edilmesi temennisini dile getirmiştir. Erdoğan, zirve sırasında yaptığı konuşmada, “Yapay zekâ konusunda küresel gelişmeleri yakalayabilmek ve kültürel zenginliği koruyabilmek için Türkçe Büyük Dil Modelinin geliştirilmesine hız verilmesi gerektiğinin” altını çizmiştir. Ayrıca Türk devletleri arasında ortak alfabe konusunda Türkiye olarak ilk adımı attıklarını belirten Erdoğan, Cengiz Aytmatov’u anlatan bir eser ile Oğuznameleri ortak alfabe ile basarak, Türk devletlerinin liderlerine takdim etmişti.
Bu gelişmeler, Türk Devletleri Teşkilatı’nın geleceği açısından son derece önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Aynı zamanda Türk dilinin dijital çağın gereklerine uygun şekilde gelişmesini ve geniş bir coğrafyada ortak iletişim dili haline gelmesini de doğrudan desteklemektedir.
Sonuç olarak, UNESCO’nun 15 Aralık’ı “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” olarak ilan etmesi, Türk dünyasının ortak kültürel ve dilsel mirasının uluslararası düzeyde görünürlüğünü artıracak; Türk dilinin kültürel, bilimsel ve dijital güç olarak daha geniş bir etki alanına ulaşmasına katkı sağlayacaktır.
* www.saglamahmet.com / Ankara / 03.11.2025
