Ali BAYATLI – BAĞDAT/ Irak’taki yaklaşan seçimler, ülkede demokrasinin gelişiminde önemli bir dönüm noktası olarak öne çıkıyor. Bu seçimler, uzun yıllar süren zorluklar ve çatışmaların ardından nispeten siyasi ve güvenlik istikrarının sağlandığı bir dönemde gerçekleşiyor. Bu ulusal hak kullanımı, Irak halkının geleceğini belirleme ve Parlamento’daki temsilcilerini seçme iradesini ortaya koyma fırsatı olarak görülüyor.
Cumhurbaşkanı Abdul Latif Cemal Raşid, seçim sürecinin dürüstlüğünü ve şeffaflığını sağlamak için tüm gerekli tedbirlerin alınacağına vurgu yaparak, uluslararası gözlemcilerin görevlerini özgür ve bağımsız bir şekilde yerine getirebilmesi için gereken ortamın sağlanacağını belirtti. Cumhurbaşkanı, Bağdat Sarayı’nda Uluslararası Seçim Gözlemcileri Heyeti’nin başkanı Bayan Tamala Longaberger ve beraberindeki uzmanlar, Avrupa Birliği seçim uzmanları ve diğer uluslararası demokratik gelişim örgütlerinin temsilcilerini kabul etti.
Toplantıda, Irak makamları ile uluslararası gözlemci kurumları arasında işbirliği ve koordinasyon yolları ele alındı, seçim süreçlerinde demokratik uygulamaların desteklenmesi ve katılım kültürünün yaygınlaştırılmasına yönelik stratejiler tartışıldı. Cumhurbaşkanı, ülkenin şu anki siyasi ve güvenlik istikrarının, kalkınma ve kapsamlı reform yolunda temel bir başlangıç noktası olduğunu vurguladı. Bu istikrar, ekonomik ve sosyal durum üzerinde olumlu etkiler yaratmış, üretim ve hizmet sektörlerinin gelişmesine uygun bir ortam sağlamış, yabancı yatırımların çekilmesine katkıda bulunmuş ve aynı zamanda Irak’ın bölgesel ve uluslararası alandaki konumunu güçlendirmiştir.
Bayan Tamala Longaberger ve beraberindeki heyet, Cumhurbaşkanı’nın sıcak karşılamasına ve kurumlarıyla işbirliğini güçlendirme çabalarına teşekkür ederek, seçimleri uluslararası standartlara uygun bir şekilde gözlemleyeceklerini ve bu önemli ulusal hak kullanımının başarıyla gerçekleştirilmesine katkı sağlayacaklarını ifade ettiler.
Katılım konusunda, Irak Stratejik İnsan Hakları Merkezi, seçim sonuçlarının katılım oranından bağımsız olarak geçerli olacağını vurguladı. Merkezin Başkan Yardımcısı Hazem El-Redini, son dönemde sosyal medyada yayılan ve katılım oranının %10’un altında olması durumunda seçimlerin geçersiz sayılacağına dair söylentileri yalanladı. Redini, “Seçimler, katılım sağlayan herkes için geçerlidir” diyerek, tüm seçmenleri aktif bir şekilde seçimlere katılmaya çağırdı.
Güvenlik ve lojistik tedbirler açısından, Seçim Güvenliği Komitesi Başkanı ve Ortak Operasyonlar Yardımcısı General Qais El-Mahmoudawi, seçim yasasının her seçim merkezinde üç kameranın bulunmasını zorunlu kıldığını belirtti. Bu kameralar, oy verme sürecinin tüm aşamalarını kaydederek, itiraz veya şüphe durumunda resmi belge olarak kullanılacak. Mahmudawi ayrıca, uzak bölgelerden oy sandıkları ve seçim malzemelerinin taşınmasının büyük bir lojistik zorluk oluşturduğunu, bu nedenle ordunun hava ve kara unsurlarıyla koordineli olarak detaylı bir plan hazırlandığını açıkladı.
Siyasi analist Barakat Ali Hammudi, bu seçimlerin özellikle önem taşıdığını, çünkü 2023’ün 7 Ekim’inde yaşanan bölgesel gelişmelerin ardından yapılan ilk seçimler olduğunu belirtti. Hammudi ayrıca, bu seçimlerde İran’ın Irak üzerindeki etkinliğinin ilk kez gerilediğine dikkat çekti.
Yaklaşan seçimlerde 7.743 aday yarışıyor; bunların 5.496’sı erkek, 2.247’si kadın. Yaklaşık 21 milyon seçmen, Parlamento’daki 329 sandalyeyi dolduracak adaylar için oy kullanma hakkına sahip. Parlamento, Cumhurbaşkanını seçmek ve hükümete güvenoyu vermekle görevlidir. Mevcut Parlamento dönemi Ocak 2022’de başlamış olup Ocak 2026’da sona erecektir. Mevcut parlamento, Şii partilerin çoğunluğuna sahiptir. Üçlü yetki paylaşımı, Irak’ın farklı bileşenleri arasında geleneksel olarak dağıtılmıştır: Cumhurbaşkanlığı Kürtlere, Başbakanlık Şiilere, Parlamento Başkanlığı ise Sünnilere aittir. Yaklaşan seçimler Irak halkı için siyasi iradelerini ifade etme, demokrasiyi güçlendirme ve istikrar, kalkınma ve kapsamlı reform hedeflerini gerçekleştirme açısından eşsiz bir fırsat sunmaktadır.
