Erdoğan: Irak bizden yardım istedi

Cumhurbaşkanı Erdoğan, El Arabiya kanalına verdiği röportajda gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Başika kampından çekilip çekilmeyeceğiyle ilgili bir soru üzerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’nin, Türkiye ziyareti sırasında kendilerinden yardım talebinde bulunduğu ve Türkiye’nin de gerekli yardımları yapabileceğini söylediklerini aktardı.

Bu noktadan hareketle talep edilen uygun bir kamp yerinin verildiğini kaydeden Erdoğan, “Bu 2014 sonu itibarıyla başladı ve 2015 martında da Başika bize yer olarak gösterildi. Başika’da eğitimcilerimiz bizim, oraya yerleştiler ve burada eğitime başladılar. Irak’ın da yetkilileri burayı ziyaret ettiler. Bunların içerisinde Milli Savunma Bakanı da vardı ve bu ziyaretlerle de buradaki yapılan çalışmaları kendileri takdir ettiler, beğendiler” diye konuştu.

Suriye’deki gelişmeler ve bu gelişmelerle birlikte bazı adımlar atıldığını kaydeden Erdoğan, bunlardan bir tanesinin de Rusya, İran, Irak ve Suriye’nin oluşturduğu Bağdat’ta kurulan dörtlü ofis meselesi olduğunu ifade etti.

Türkiye’yi de bu ofise dahil etmek istediklerini dile getiren Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e, “Ben devlet olarak, meşru bir devlet olarak kabul etmediğim Suriye ile aynı masada nasıl otururum? Onun için bizim oraya gelmemiz mümkün değil” cevabını verdiğini söyledi. Erdoğan, “Biz o dörtlü ofisin içerisinde, Türkiye olarak, beşinci bir ülke olarak yer almadık. Bu bizim davranışımızın ne kadar haklı olduğunu da gösterdi” diye konuştu.

Başika kampı adımı, oradaki Peşmergelerin ve zaman zaman da Türkmenlerin eğitimine yönelik adımların kendilerine bir şeyi daha gösterdiğini söyleyen Erdoğan, “‘Demek ki’ dedik, ‘yani bizim biraz daha Bamerni’de bu işi birlikte yürütmemiz gerekiyor’ ve daha sonra bu son zamanlardaki gelişmeler olunca Bamerni’ye biz oradan bir miktar askerimizi çektik” ifadesini kullandı.

Türkiye’nin Dışişleri ve MİT müsteşarlarının Irak’a giderek konuyu merkezi yönetimle görüştüğünü hatırlatan Erdoğan, şöyle devam etti:

“Fakat son tabii uçak hadisesinden sonra hava daha da gerildi ve bunun üzerine önce biliyorsunuz Rusya’nın bir Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) müracaatı oldu ve bu müracaat reddedildi. Ardından biraz daha geçince Irak Merkezi Yönetimi böyle bir adımı attı ve bu adımı attığında da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bununla ilgili olarak da, iki ülke bunu kendi arasında çözsün kararına vardılar. Şu anda da biliyorsunuz bu safhadadır, böyle devam ediyor.”

Irak hükümetinin Başika kampıyla ilgili olarak BMGK’ya başvuruda bulunmasının Türkiye’nin DAEŞ(IŞİD)’le mücadele çabalarını nasıl etkileyeceği yönündeki bir soru üzerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye’nin orada bulunmasının en önemli sebebinin DAEŞ(IŞİD)’le mücadele olduğu vurguladı. Bağdat yönetiminin DAEŞ(IŞİD)’le mücadele konusunda gerekli adımları atmadığını, atmış olsaydı bu sıkıntıların yaşanmayacağını dile getiren Erdoğan, şunları söyledi:

“Ben bu arada Sayın Obama’yla da bu konuyla ilgili görüşmelerim oldu. Bakın bizim yıllar yılı, ta Başbakanlığım dönemi de dahil olmak üzere bir terör tehdidi altında bulunuyoruz Irak’tan. Bu terör tehdidine karşı biz Irak Merkezi Yönetimine ‘lütfen bakın Kandil’de hem İran tarafında, hem Irak tarafında bir bölgede bu teröristler şu anda konuşlanmış durumdalar. Bunlara siz gerekli müdahaleyi yapmak durumundasınız. Eğer siz bunlara karşı gerekli müdahaleyi yapmayacak olursanız biz müdahale etmek durumunda kalırız’ dedik. ‘Bunun için de sizden ayrıca bir daha bunu görüşemeyiz, çünkü bunlar saniyelik meselelerdir.’

Maalesef hiçbir zaman bu terör örgütlerine karşı Irak Merkezi Yönetimi bir tedbir almamıştır. Şu anda kaldı ki DAİŞ zaten Irak’ın üçte birini işgal etmiş durumda. Orada hala DAEŞ(IŞİD) terör örgütü bulunuyor. Peki, Merkezi Yönetim bunlara karşı şu ana kadar herhangi bir şey yapabildi mi? Yapamadı ve biz talep üzerine buraya girmiş bulunuyoruz. Burada Peşmergelerin, Türkmenlerin, hepsinin ciddi bir sıkıntısı var. Eğitim amaçlı buraya girmişiz, bir muharip güç olarak burada bulunmuyoruz. Sadece bizim oradaki bir kısım askerlerimiz, eğitim veren askerlerimizi koruma amaçlı olarak oradadır. Zaten sayı da bellidir. Yani siz o sayıyla zaten orada muharebe yapamazsınız. Orada böyle bir güç bulunmaktadır. Bunu da bir defa işin idrakinde olan, gerçekten asker-güvenlik güçleri normal karşılamaktadır. Bu da 650-700 kişilik bir gruptur zaten ve şu anda oradaki bu görevlerini ifa etmektedir. Fakat bunların da bir kısmı zaten Bamerni’ye kaymıştır. Bunlar da biliyorsunuz Kuzey Irak Yerel Yönetiminin olduğu bölgedir.”

Erdoğan, Türkiye’nin Başika’daki askeri varlığıyla ilgili Rusya ve İran’ın tutumunun hatırlatılması üzerine, “Bir defa şu çok açık ve net orada, bunu söyleyenlere bizim verdiğimiz ve vereceğimiz cevap şudur: Bizim konumumuz ne Rusya’nın konumudur, ne İran’ın konumudur” dedi.

Türkiye’nin sürekli olarak Irak’tan terör tehdidi alan bir ülke olduğuna ve bu tehdidin sadece DAEŞ(IŞİD)’te kaynaklanmadığına dikkat çeken Erdoğan, “Kaldı ki Türkiye şu anda 300 bin Iraklıyı kamplarında misafir eden bir ülkedir. Bunu ne İran yapıyor ne de Rusya yapıyor. Bu kadar hassas davranan bir Türkiye’ye karşı böyle bir yaklaşım tarzını biz bir defa, yani Irak’tan da, diğer ülkelerden de yanlış buluruz. Türkiye’nin bu hassasiyeti üzerinde kimsenin spekülasyon yapmaması lazım. Bizim bütün bu hareket tarzımız, bir defa birinci derecede Musul halkının çağrısı üzerine atılmış bir adımdır” diye konuştu.

TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ

Türkiye-Rusya ilişkilerinin halihazırdaki durumuyla ilgili bir soru üzerine, iki ülke arasındaki ilişkilerin son 10 yılda hiç bir dönemde olmadığı kadar ileri bir noktaya geldiğini, hatta stratejik bir ittifak halini aldığını, üst düzey istişari konsey oluşturularak toplantılar yapıldığını hatırlattı.

Son toplantının 15 Aralık’ta Moskova’da yapılmasının planlandığını ancak ev sahibi Rusya’nın sıcak bakmaması üzerine iptal edildiğini ifade eden Erdoğan, şöyle devam etti:

“Rusya ile olan bu ilişkilerimiz şu anda A’dan Z’ye biliyorsunuz tamamen kopmuş değil. Benim sürekli verdiğim mesaj şudur: Devletler arasında diplomasi hiçbir zaman koparılıp bir kenara konulmamalıdır. Burada aklıselim ile hareket edilmelidir. Rusya geçen yıl bizim Karadeniz’de 15 dakika hava sahamızı ihlal etmiştir. Suriye’de önce bir ihlal yapmış, ardından ikinci bir ihlal yapmış ve biz G-20 toplantısında Sayın Putin’le bunları görüştük. Bu arada tabii biz kendisiyle telefonla da bu ihlaller yapıldığında bunları konuşuyorduk. ‘Bakın biz stratejik ortağız ama stratejik ortaklar olarak birbirimizin hava sahasını bu şekilde ihlal etmek bir yanlıştır, bu egemenlik haklarına saldırıdır ve egemenlik haklarına saldırı yarın hiç arzu etmeyeceğimiz neticeleri doğurabilir. Bu saygıyı bir defa göstermemiz gerekir’ dedim. Hatta daha da ileri gittim, Doğu Akdeniz’de bizim bir fırkateynimizi taciz ettiler. Bunu da yaşadık ve bunları da biz kendileriyle paylaştık. ‘Bakın, böyle bir durum da oldu’ dedik G-20’de.

‘Benim bundan haberim yoktu’ dedi ve yanında –heyetler arası bir toplantıydı bu- diğer arkadaşlarına da bir talimat verdi. Biz G-20’den çıktık, aradan 2 gün geçti bu olayla karşı karşıya kaldık. Düşünün, aidiyeti belirsiz iki tane uçak ve bunlar 10 dakika içinde 5 uyarı alıyorlar, kendilerine sürekli bu uyarılar yapılıyor. Bu uyarıya rağmen bunlar gelip belli bir paten yapıyorlar, o patenden sonra bizim sınırdan içeri giriyor. Birincisi tekrar Suriye topraklarına dönüyor, ikincisi -17 saniyelik bir zaman içerisinde oluyor- tabii angajman kuralları çerçevesi içerisinde bu defa orada uçuşlar yapan iki tane bizim F-16 uçağımızdan bir tanesi kalkıyor bu ikinci uçağı orada vuruyor.”

Erdoğan, “Şimdi bu olay tabii ki bizim için belki arzu edilmeyen bir olay olarak da değerlendirilebilir ama bu bir su yolu haline geldiği anda bunun tüm halkımızda meydana getirebileceği bir durumu düşünün” ifadesinin kullanarak, “Acaba Rusya kendi hava sahasının ihlallerine bu denli müsaade edebilir mi? Herhangi bir ülke gelip Rusya’nın hava sahasını sürekli ihlal etse, acaba buna sürekli müsaade edebilir mi? Böyle bir şey olabilir mi? Bunu önce kendi şahsında bir devlet olarak düşünmesi lazım” diye konuştu.

“Ben çok güçlü bir devletim, dolayısıyla istediğim zaman istediğim ülkeye istediğim gibi gider bu hava sahasını ihlal ederim” tutumunun uluslararası hukuk ve egemenlik haklarına saygı açısından doğru olmadığının vurgulayan Erdoğan, “Bakın bir olmuş, iki olmuş, üç olmuş, bu dördüncüsünde oluyor ve endişe ettiğimiz konu başımıza geliyor. Dolayısıyla bunu, kendilerinin böyle bir yanlışı yapanları uyarması, ikaz etmesi gerekirken, tam aksine burada hava sahası ihlal edilmiş olan bir ülkeye karşı bunu bir tavra dönüştürmeyi ben doğrusu Rusya’nın diplomatik anlayış noktasındaki kusuruna yorumluyorum. Çünkü böyle bir yaklaşım tarzı olamaz. Bunu çok iyi incelemek lazım” ifadesini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sağduyuyla diplomatik ilişkilerin yeniden canlandırılması beklentisinde olduğunu söyledi. İki ülke arasında bir çok alanda ilişkilerin devam ettiğini belirten Erdoğan, şunları söyledi:

“İşte enerjiydi, gıda, vesaire, bunlarla ilgili satışlardı, birçok şeylerde bu arada tabii belki kesintiler oldu. Birçok insanımıza orada zulmediyorlar. Orada mesela havaalanlarında bazı vatandaşlarımız hakikaten bugüne kadar uğramadıkları ciddi bir kontrol sürecine uğruyorlar. Bundan dolayı ciddi şikayetler var. Bunlar tabii bizi üzüyor ama biz bu tür olaylara karşı aynı dille mukabele etmedik, etmiyoruz, etmeyeceğiz.

Mesela ülkemize gelecek Rus turistlere karşı ‘Türkiye’ye gitmeyin’, tur operatörlerine ‘Bütün turlarınızı iptal edin’, bu tür şeyler söyleniyor. Ben bunları doğru bulmuyorum, yani bunlar çok basit yaklaşımlardır. Bu bir defa kendi vatandaşının seyahat özgürlüğünü engellemektir. Bırakın vatandaşınız dünyada nereye gidecekse oraya gitsin. Türkiye’yi seviyorsa ve siz de bunu engelliyorsanız, bu onun seyahat özgürlüğünü ortadan kaldırmaktır, engellemektir. Ha kendisi gelmeyecekse zaten gelmez ama buraya gelmek istiyorlarsa da ne yapar yapar yine buraya gelir. Türkiye’de, şu anda sadece turist olarak değil Rusya’dan gelip burada bizim vatandaşımız olan Ruslar var. Türkiye’de evlenmişler, burada kalmışlar ve hallerinden de gayet memnunlar. Biz de onlardan memnunuz. Hatta geçici ikametle burada kalanlar var, aynı şekilde bu süreç devam ediyor. Bizim şu anda özellikle Rusya ile ilişkilerimizin böyle çok olumsuz bir istikamete gitmesinden değil, bunun bir an önce toparlanarak yine eskisi gibi düzgün bir şekilde diplomatik çerçeve içerisinde düzelmesinden yanayız.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, gerilimi azaltmak için adım atıp atmadıkları yönündeki bir soru üzerine, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’la görüştüğünü hatırlattı.

Çavuşoğlu’nun görüşmeyi olumlu olarak değerlendirdiği, buna karşın Rusya tarafından daha farklı açıklamalar duyduklarını aktaran Erdoğan, “Temenni ederim ki bundan sonraki süreçte de yine dışişleri bakanlarımızın görüşmeleri olsun. Farklı ülkelerden siyasi liderlerin bu konuda bu sürecin böyle devam etmemesini istediklerini görüyorum, onlar da bu konuda devreye giriyorlar. Yani dostlar devreye girenler bu noktada bir netice almak için gayret sarf ediyorlar. Biz de dost kazanmaktan yanayız, yani düşman azaltmaktan yanayız, bizim gayretimiz budur. Onun için temenni ederim ki dostlar azalmaz çoğalır, tam aksine düşmanlar azalır. Bunun gayreti içerisindeyiz” şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’nin geleceğine ilişkin bir soru üzerine, “Bana göre Suriye konusunun kararını bir yerde zaman verecektir. Asıl karar verici milli iradedir, yani milli iradeyi bir kenara koymak mümkün değil. Rusya bugün orada görünebilir ama milli irade, Suriye halkı acaba buna ne diyor? Mesele bu. Şu anda ben Suriye halkının bu gelişmelerden memnun olduğunu zannetmiyorum. Çünkü Suriye halkını iyi tanırım, iyi bilirim. Çünkü bizlerle olan ilişkileri çok farklıdır” cevabını verdi.

Suriye rejiminin, ülkenin sadece yüzde 14’üne hakim olduğunu, geri kalan toprakların ise çeşitli örgütlerin elinde bulunduğunu ifade eden Erdoğan, “Bugün Suriye’de rejim Suriye’nin yüzde 14’üne hakim, yüzde 14’ün dışı tamamıyla çeşitli örgütlerin elindedir. DAİŞ bunlardan bir tanesidir, Özgür Suriye Ordusu bunlardan bir tanesidir. Bunun dışında birçok örgütler var. Hepsinin orada belli bir ağırlığı var. Tabii asıl buradaki ağırlık, bütün bu örgütlerin DAİŞ dışında bütünleşerek, birleşerek Suriye halkıyla el ele bu rejimi devirmek suretiyle kendi iradesini orada egemen kılmasıdır” ifadesini kullandı.

Rusya’nın Suriye’deki bombardımanında Bayırbucak Türkmenlerinin olduğu bölgeler dahil birçok bölgede 800’ü sivil olmak üzere birçok insanı öldüğünü, Rusya’nın saldırılarını acımasız bir şekilde sürdürdüğünü anlatan Erdoğan, şunları kaydetti:

“Mesela diyorlar ki: Biz Bayırbucak Türkmenlerinin olduğu bölgeyi vurmadık. Bunu bizzat kendileri bana ifade ettiler. Lazkiye’nin kuzeyi Bayırbucak Türkmenlerinin yerleşim bölgesidir. Ağırlıklı 22 köy bu işin tam merkezidir. Bu olaylar başlayınca bu köyler boşalmıştır ve bunlar tamamıyla Suriye’nin daha kuzeyine, bizim sınırımıza yerleşmişlerdir. Biz hazırlıklarımızı yaptık, onları hazırladığımız kamplara almak istedik. Fakat onlar, ‘biz topraklarımızdan ayrılmayacağız ve ölürsek de bu topraklarda öleceğiz’ demişlerdir. Şu anda hala onlar Suriye’de kalmaktadır, oradaki kamplarda kalmaktadır. Fakat biz kendilerini sürekli gıda, yiyecek, içecek, giyim-kuşam, bunlarla desteklemekteyiz ve onlar orada yaşamlarını şu anda o zor koşullarda devam etmektedirler.

Fakat biz tabii kendilerine şunu söyledik: ‘Eğer siz böyle bir mücadele verecekseniz, bunu DAİŞ’e karşı verin. Niye bunu DAİŞ’e karşı vermiyorsunuz? Bunlar DAİŞ’le mücadele etmek yerine, ılımlı muhalefetin üzerine gidiyorlar. Şu anda bunlar eğer 100 kişiyi vurduysa, bunun 90’ı ılımlı muhalefettir, 10’u DAİŞ’tir. Ancak onlar ne diyor? ‘Biz DAİŞ’i vuruyoruz’. Doğru konuşmuyorlar, bunların hepsinin tespitleri elimizde var. Çünkü bizim de istihbaratımız var, yani onların istihbarat servisi varsa, bizim de MİT’imiz var. Biz de çalışıyoruz, o da çalışıyor. Bunun yanında tabii ki Amerikan istihbaratı da çalışıyor. Biz nerede, kim ne yapıyor, hepsini bizler de bu bilgileri alıyoruz, dürüst olmak lazım.

Zaten DAİŞ’e karşı birlikte bir mücadele verelim. Biz bunu Sayın Putin’e söylediğimiz zaman ‘evet’ demiş olsaydı, bugün çok daha farklı bir yerde olacaktık, çok daha büyük bir mesafe almış olacaktık ve bunu beraber yapmış olacaktık. Fakat olaylar maalesef arzu ettiğimiz gibi gelişmedi, aksi istikamette gelişti ve Bayırbucak Türkmenlerinin olduğu Lazkiye’nin kuzeyi ki buradaki hesap tabii çok çok farklı.”

Uluslararası Af Örgütü’nün de Rusya’nın sivilleri vurduğuna dair açıklamalar yaptığını hatırlatan Erdoğan, konuşmasını söyle sürdürdü:”

“Şimdi Rusya’nın buradaki çabaları, gayreti, öyle zannediyorum ki Esed’e Lazkiye tarafında bir butik devlet kurmak. İstediği bu, niye? Çünkü yüzde 14’ünde var. Diğerini tamamıyla kaybetmiş vaziyette. Suriye halkı şu anda artık ideal bir rejimin, huzur içinde yaşayabileceği bir rejimin arayışı içerisinde. Fakat siz tabii kalkar da kendisine dayatmayla, otokratik bir anlayışla bir rejim dayatma yoluna giderseniz, tabii ki orada artık halkın yapacağı bir şey kalmaz. Şu anda 12 milyon Suriyeli evinden barkından olmuş vaziyette. Zaten 5 milyonu Suriye’yi terk etmiş vaziyette, bunun 2 milyon 200 bini bizde. Nereden bakarsanız 1,5-2 milyonu Lübnan’da, 600-700 bini Ürdün’de; böyle bir durum söz konusu. Böyle bir tablo içerisinde dünya eğer bir demokrasi mücadelesi Suriye versin istiyorsa, bunun tedbirlerini Birleşmiş Milletler başta olmak üzere hep birlikte almalıyız.”

GÜVENLİ BÖLGE

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’deki sivillerin korunmasına yönelik olarak Türkiye’nin desteklediği uçuşa yasak bölge, güvenli bölge ve IŞİD’ten arındırılmış bölge konularını değerlendirdi. Türkiye’nin konuyla ilgili teklifini tanıştığı ve görüştüğü tüm devlet başkanlarına ve Antalya’da yapılan G20 Zirvesinde bir araya geldiği liderlere ilettiğini aktaran Erdoğan, görüşmelerde şunları dile getirdiğini söyledi:

“Bakın, bizim güneyimizde, Suriye’nin kuzeyinde 98 kilometre eninde, 45 kilometre derinliğinde şu anda bir bölge var. Biz bu bölgeyi ilk etapta, terörden arındırılmış bir bölge olarak ilan edebiliriz. Ve bu terörden arındırılmış bölgeye Suriye’den çıkacak olanları ve Türkiye’de kamplarda bulunanlardan da Suriye’ye kendi ülkesine dönmek isteyenleri buraya yerleştirebiliriz. ‘Peki, ne yapabiliriz?’. Dedim yapacağımız iş şudur: Bir, donörler olarak önce bir mali seferberlik ilan edip parayı toparlayacağız. Biz altyapıda, konut yapımında başarılı bir ülkeyiz. Buralarda Suriye’nin yerel mimarisine uygun olarak konutlar yapalım. Ve bu konutları yapmak suretiyle burada o ihtiyacın hiç olmazsa ilk etapta belli bir kısmını karşılayacak şekilde burada şehir, şehirler veya şehircikler kuralım. Ama bunun uçuşa yasak bölge ilan edilmesi şart ki buranın güvenliği olsun.”

Terörden arındırılmış bu bölgenin kurulması halinde güvenliğinin Özgür Suriye Ordusu ya da ılımlı muhalifler tarafından sağlanması gerektiğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, önerinin olumlu karşılandığını dile getirdi.

Söz konusu bölgenin oluşturulması halinde, mülteci akınının biteceğine ve ülkelerini terk eden Suriyelilerin geri dönebileceğine dikkati çeken Erdoğan, şöyle devam etti:

“Şimdi bunun adımı atılabilir’ dendi. Tabii şimdi son gelişmede ne oldu? Bu güvenli bölgeye, terörden arındırılmış bölgeye tabii Rusya saldırılar düzenlemeye başladı. Şimdi bunlar bu planları aslında bozmaya yöneliktir. Onlar böyle bir şey düşünmüyor, çünkü Rusya’nın böyle bir rahatsızlığı yok. Yani Suriye’den çıkanlar Rusya’ya gitmiyor. Suriye’den çıkan nereye gidiyor? Avrupa’ya gidiyor. Avrupa’ya gittiği için rahatsız olan Avrupa. Mesela şu anda Sayın Şansölye Merkel, böyle bir şeye belli bir katkıda bulunabileceğini ifade ediyor. Niye? Kendi ülkesine gelen var. 100 bin, 150 bin neyse Almanya’ya gideceği gibi bir düşünce var. Belçika, Hollanda, Fransa, bütün buralara gidecek olanlar var. Bunlar bilindiği için onlar tabii bu konuda böyle bir adımın atılmasının doğru olacağını söylediler ve şu anda biz bu müzakerelerimizi devam ettirdiğimiz gibi altyapı çalışmalarımızı da yine aynı şekilde devam ettiriyoruz. Bunu ben Suudi Arabistan ile görüştüğüm gibi aynı şekilde Katar ile de görüştüm. Bu resmi ziyaretimde de yine aynı şekilde Hadimu’l-Harameyn Eş-Şerifeyn ile bu konuları tekrar müzakere edeceğiz, görüşeceğiz, yapmamız gereken ne varsa bunları da birlikte inşallah yapmaya gayret edeceğiz.”

Erdoğan, “karar alınması” durumunda terörden arındırılmış bölgelerde 1 yıl bulmadan şehircikler kurulabileceğini belirtti. “Bu sadece konut değil, burada sosyal donatı alanlarına varıncaya kadar, hastanesi, okulu, alışveriş yerleri, hepsi bunların içerisinde olacak” diyen Erdoğan, şunları kaydetti:

“Tabii bakın biz bütün bunları konuşurken 5 yıl kaybettik, 5 yılda hep geri gittik. Birçok şeyler konuşuldu. Mesela bir Viyana süreci başladı. Şu anda Viyana sürecinde de daha henüz gelinmiş olan bir nokta yok. Biz Viyana sürecini destekleyen bir ülkeyiz ama nereden bakarsanız bakın şurada üç ay Viyana sürecinden sonra geçti ama bu adımları atacak olsak hemen bir altyapısıyla bu işe başlasak bunlar bizim için zaman almaz. Çok kısa bir zamanda biz oradaki yerleşim bölgelerini hallederiz, yeter ki mali noktadaki akış sağlıklı olsun.”

Bu tür zihinsel projelerin önemli olduğunu söyleyen Erdoğan, “Şahsen bir Cumhurbaşkanı olarak benim zihinsel projem hazır. Ekiplerimizi çalıştırırız, çünkü bizim bu konuyla ilgili olarak ülkemizde yaptığımız birçok model uygulamalar var, model projeler var. Bunlar oraya pekala aktarılabilir. Bunlar bizim için fazla zaman almaz ve bunu başladığınız zaman zaten bir tane müteahhitle başlamayacaksınız. Aynı anda ihtiyaca göre çok ciddi sayıda ekiple ve bu işte başarılı olan ekiplerle bu çalışmayı başlatıp bir an önce süratle oraya Suriyeli kardeşlerimizin yerleşmesinin yolunu açacaksınız” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakanlığı döneminde, yapılması daha çok zaman alan konutlardan 600 binden fazlasını inşa ettiklerini, şehirler içinde adeta farklı şehircikler oluşturduklarını söyledi. Erdoğan, “Ama burada hem alan müsait, hem de biz burada yerel mimariyle, yani bir katlı, bilemediniz zemin artı bir şeklinde konutlar yapacağız, okullarını yapacağız, hastanelerini yapacağız ve süratle bu insanların bir defa psikolojik travmasını ortadan kaldıracağız. Şu psikolojik travma çok önemli. Oradaki havayı değiştirmek bizim için büyük önem arz ediyor. Bu, Suriye halkına bir güven getirecektir” diye konuştu.

Türkiye’nin somut bir öneri ortaya koyduğunu, başkalarının öneri ortaya koymak yerine “Avrupa’ya Suriyeliyi göndermeyin” dediğini aktaran Erdoğan, şunları söyledi:

“Peki, ne olacak bu insanlar? Bu bombaların altında ölüme mi terk edilecek? Öbür taraftan Ege’de bakıyorsunuz bota binmiş olan Suriyeli botla kaçarken oraya bir tane sahil güvenlik geliyor, Türk değil ama başka bir ülkeden, botu şişliyor ve o insanlar orada ölüyor. Ama Türkiye Cumhuriyeti’nin sahil güvenlik botları şu ana kadar 80 bini aşkın insanı denizden topladı, çocuklar var bunun içinde, kadınlar var bunun içinde. İnsanlar, bunların hepsini toplayıp ülkemize getirdik ve ondan sonra da tekrar kendi ülkelerine bunları gönderdik. Türkiye’nin yaklaşım tarzı bu, çünkü bu vicdani, insani ve İslami bir sorundur bizim için; böyle baktık, bundan sonra da böyle bakacağız.”

Bir soru üzerine uluslararası toplumun mülteci krizine yaklaşımını değerlendiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin Suriyeliler için 9,5 milyar dolar harcadığını hatırlattı.

Birleşmiş Milletler’den Türkiye’ye şimdiye kadar 420 milyon dolar verildiğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Başka hiçbir yerden Türkiye’ye gelen bir destek yok. Türkiye bunu tarihinden almış olduğu bir güçle sürdürüyor. Ve biz şu anda zaten dünyada özellikle, yani en az gelişmiş ülkeler veyahut da yoksullar, bütün bunlara yönelik yapmış olduğumuz desteklerde biz dünyadaki ilk üç içerisindeyiz” dedi.

Türkiye’nin 2014’te yaptığı yardımların 4,5 milyar dolar olduğunu ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, milli gelir oranının göz önünde bulundurulması durumda Türkiye’nin insani yardım konusunda dünyada ilk sırada olduğunu söyledi. Türkiye’nin tarihten aldığı güçle yardım politikasını sürdüreceğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:

“Ama birileri de Türkiye bunu yaptı, biz de Türkiye’ye şu desteği verelim demedi. Hiçbir Avrupa ülkesi de demedi, Batı ülkesi demedi ama biz bunu yürüttük, yürütüyoruz, yürüteceğiz. Bakın hiçbir ülkenin buraya 911 kilometre sınırı yok. Suriye’ye en uzun sınır bizim. 380-390 kilometre Irak’a sınırımız var. Oradan 300 bin insan alan da biziz, İran almıyor, Suriye almıyor, biz alıyoruz. Başika’da ve Bamerni’de bizim attığımız bu adım üzerinde spekülasyon yapanlar önce bunun hesabını versinler. Acaba Türkiye niçin böyle bir şeyde, böyle bir risk alıyor? Çünkü ben oradan tehdit alıyorum da onun için. Bana oradan gelecek tehdidi engelleyemeyenler, Türkiye’ye kalkıp da herhangi bir söz söyleyemezler, önce bu tehdidin ortadan kalkması lazım. Oradan teröristler Türkiye’ye giriyorsa oradan silahlar Türkiye’ye giriyorsa biz de tedbirimizi almak durumundayız. NTV