Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin NATO üyeliğinin 70. yıl dönümü olan 2022’nin İttifak için de önemli bir dönüm noktası olduğunu belirterek, “Gelecek 10 yıla dair Stratejik Konsept’te, terörün temel tehdit olarak kayda geçirilmesini sağladık. Savaşla birlikte NATO üyeliğine başvuran İsveç ve Finlandiya’yla imzaladığımız Üçlü Muhtıra terörle mücadele önceliklerimizin kayda geçirilmesi açısından önemli bir kazanım oldu.” dedi.
Çavuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kurumlarının 2023 yılı bütçesinin sunumunu yaptı.
Dış politika gündemlerinin yoğun olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, yakından takip etmeleri gereken çok sayıda kritik konunun olduğunu dile getirdi.
Bazı önemli dosyalarda öne çıkan gelişmeleri paylaşan Çavuşoğlu, Türk Dünyası’nın Karabağ Zaferi’nin ardından önemli gelişmelere sahne olmaya devam ettiğini, Ukrayna Savaşı sonrasında Orta Koridor’un artan öneminin Türk dünyasının küresel ağırlığını daha da artırdığını söyledi.
Çavuşoğlu, bu potansiyeli hayata geçirmek için Türkiye-Azerbaycan-Özbekistan ile Dışişleri, Ticaret ve Ulaştırma, Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan ile Dışişleri ve Ulaştırma Bakanlarının katılımıyla üçlü formatlar kurduklarını ve bu mekanizmalara enerji bakanlarının da katılımını sağlayacaklarını ifade etti.
Bir yıl önce İstanbul’da Türk Konseyi’ni uluslararası teşkilata dönüştürme kararı aldıklarını hatırlatan Çavuşoğlu, bu hafta gerçekleşecek Semerkant Zirvesi’nde de Türk Yatırım Fonu’nun hayata geçirilmesi, Türk Devletleri Teşkilatı 2022-2026 Strateji Belgesi’nin kabul edilmesi, TÜRKSOY, TÜRKPA, Türk Akademisi ve Türk Kültür ve Miras Vakfı’yla ilişkilerin kurumsallaştırılması, Türk Devletleri Teşkilatı Spor Teşkilatı kurulması ve ticaret ve ulaştırma konularında somut adımlar atılmasını planladıklarını kaydetti.
Çavuşoğlu, Ticaret Bakanı Mehmet Muş’la Semerkant’a yola çıkacaklarını belirterek, diğer bakanlarla birlikte bu kararlara son halini verip, liderlerin onayına hazır hale getireceklerini söyledi.
Azerbaycan’la savunmadan, enerjiye, lojistikten, ulaştırmaya, işgalden kurtarılan toprakların yeniden inşasına kadar kapsamlı işbirliğinin artarak devam ettiğini vurgulayan Çavuşoğlu, Azerbaycan’ın Zafer Günü’nü kutladı.
Çavuşoğlu, normalleşme politikalarının 2022’de Türkiye’nin aktif dış politikasının önemli bir boyutunu oluşturduğunu belirterek, “Güney Kafkasya’da barış ve refah için Ermenistan’la normalleşme sürecini yürütüyoruz. Azerbaycan’la eşgüdüm içinde Ermenistan’ı barışın paydaşı yapma girişimlerimiz sürecek.” dedi.
– Suudi Arabistan, BAE ve İsrail’le normalleşme
Öte yandan Türkiye’nin Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’yle (BAE) ilişkilerinin de yeni bir döneme girdiğini hatırlatan Çavuşoğlu, kısa süre içinde karşılıklı üst düzey ziyaretlerde birçok konuyu çözüme kavuşturduklarını, ticaret, yatırımlar, eğitim, kültür ve dış politika gibi birçok alanda karşılıklı kazanımlar elde ettiklerini aktardı.
Çavuşoğlu, İsrail’le, ortak çıkarlar ve karşılıklı hassasiyetlere saygı çerçevesinde bir işbirliği hedeflediklerini, karşılıklı olarak büyükelçilerin yeniden atandığını ve üst düzey ziyaretlerin gerçekleştiğini belirterek, Filistinlilerin haklarının ve Kudüs’ün statüsünün ilişkilerin önemli bir unsuru olduğunu, İsrail’de yeni kurulacak hükümetle de süreci bu temelde ilerletmeye hazır olduklarını vurguladı.
Suriye’de, 4 stratejik hedef temelinde ilkeli tavırlarını koruduklarını kaydeden Çavuşoğlu, bunların ülkenin birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması, siyasi çözüm temelinde kalıcı istikrara kavuşturulması, terörün sınırlardan sökülüp atılması ve Suriyelilerin ülkelerine güvenli şekilde geri dönmesi olduğunu dile getirdi.
Çavuşoğlu, “İstikrarı sağlamaya yönelik çabalarımız sayesinde yaklaşık 530 bin Suriyeli geri döndü. İstihbarat kurumları arasındaki mevcut temasların diplomatik seviyeye çıkarılmasına uygun ortam oluşursa, bunu da değerlendiririz.” ifadesini kullandı.
Libya’da da sahada dengeyi koruduklarını vurgulayan Çavuşoğlu, Milli Birlik Hükümeti başta olmak üzere siyasi yelpazenin her kesimiyle temasları artırdıklarını ifade etti.
Çavuşoğlu, geçen ay Trablus’a yaptıkları ziyarette imzalanan Hidrokarbon Mutabakat Muhtırası işbirliğini bir üst düzeye çıkardığını hatırlattı.
– Ege ve Doğu Akdeniz
Ege ve Doğu Akdeniz’de Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin (KKTC) hak ve çıkarlarını kararlılıkla koruduklarını vurgulayan Çavuşoğlu, gayri askeri statüdeki adaların silahlandırılması konusundaki diplomatik ve hukuki adımları sürdürdüklerini, son bir yılda Birleşmiş Milletlere (BM) gönderdiği ilave iki mektubun “Yunanistan’ın dengesini bozduğunu” belirtti.
Çavuşoğlu, “Doğu Akdeniz’de BM’ye bildirdiğimiz kıta sahanlığımıza yönelik Rum Yunan ikilisinin son 2 yıldaki 9 ihlal girişimini sahada ve masada engelledik. Nihayetinde bir İtalyan şirketi de bizim kıta sahanlığımızda bilimsel araştırma yapmak için Türkiye’ye başvuru yaptı. Bu bizim kıta sahanlığımızı tanımak anlamına geliyor. Biz de bu izni tabii bazı koşullarla kendilerine verdik. ” değerlendirmesinde bulundu.
Kıbrıs meselesinde bir dönüm noktasında olduklarını hatırlatan Çavuşoğlu, KKTC Hükümeti’yle birlikte egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü temelinde iki devletli çözümü savunmayı sürdüreceklerini, Maraş açılımı ve KKTC’nin yaptığı son öneriler gibi somut adımlara desteklerinin de devam edeceğini vurguladı.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin NATO üyeliğinin 70. yıl dönümü olan 2022’nin İttifak için de önemli bir dönüm noktası olduğuna dikkati çekerek, “Gelecek 10 yıla dair Stratejik Konsept’te, terörün temel tehdit olarak kayda geçirilmesini sağladık. Savaşla birlikte NATO üyeliğine başvuran İsveç ve Finlandiya’yla imzaladığımız Üçlü Muhtıra terörle mücadele önceliklerimizin kayda geçirilmesi açısından önemli bir kazanım oldu.” ifadesini kullandı.
Üçlü Mekanizma ile uygulamaları takip ettiklerini kaydeden Çavuşoğlu, bugün Ankara’da olan İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la bu konuları ele alacağını söyledi.
– “AB üyeliğine biz Türkiye olarak bağlıyız”
Çavuşoğlu, Türkiye-AB ilişkilerini daha olumlu bir gündeme taşıdıklarını belirterek, “AB üyeliğine biz Türkiye olarak bağlıyız. Avrupa’nın aslında bu zor gününde Türkiye’ye ihtiyacı var. Türkiye’nin uluslararası alandaki etkin liderliği Avrupa için de bir kazanım olacak.” dedi.
Bakan Çavuşoğlu, “Bugüne kadar yaptıklarımızı ve yapıyor olduklarımızı Avrupa Birliğiyle (AB) beraber yapsaydık, bugün Avrupa Birliği dünyada önemli bir aktör olarak ayakta alkışlanırdı. Ama maalesef bu vizyonu yakalayamıyorlar. Ağustos ayında büyükelçiler konferansında vurguladığım gibi, ‘Türkiye Avrupa’dır’ ifadesi bu yönelimi özetliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, öte yandan Rum-Yunan taleplerine teslim olan AB’nin artık stratejik bir bakış açısı kazanması gerektiğini vurguladı.
– Afrika ve Türk Devletleri Teşkilatı
Türkiye’nin açılım ve ortaklık politikalarının somut sonuçlarını almaya devam ettiklerini kaydeden Çavuşoğlu, Türkiye’nin Afrika’daki büyükelçiliklerin sayısının 44’e çıktığını, Afrika kıtasıyla ticaret hacminin de 2002’den bu yana 10 kat artarak bu yıl sonunda 45 milyar dolara çıkacağını söyledi.
Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderliğinde gerçekleştirilen 3. Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi’ne 38 ülkeden 16 Devlet ve Hükümet Başkanı ile 100 Bakan katıldığını hatırlatarak, dünyada bu tür zirveleri yapabilen çok az ülke ve teşkilat olduğunun altını çizdi.
Bakan Çavuşoğlu, “Geçtiğimiz ay Afrika turumda ülkemize gösterilen yakın ilgiye bir kez daha şahit oldum. Bu da tabii Sayın (Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel) Macron’un dengesini bozdu. Yine Afrika’yla ilgili Türkiye aleyhine açıklama yapmaya devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, Latin Amerika ve Karayipler Bölgesi’yle ticaretlerinin 1 milyar dolardan 15 milyar dolara çıktığını belirterek, “Bu yıl bu rakamı arttırarak tarihimizdeki en yüksek ikili ticaret hacmine ulaşmayı hedefliyoruz. Yeniden Asya girişimimiz de, binden fazla eylem alanında somut hedeflere dönük şekilde devam ediyor.” dedi.
– Antalya Diplomasi Forumu
Öte yandan farklı alanlarda yenilikçi girişimlerinin de devam ettiğini vurgulayan Çavuşoğlu, martta düzenledikleri 2. Antalya Diplomasi Forumu’nun (ADF) Antalya’yı “küresel diplomasi haritasının merkezine” yerleştirdiğini ifade etti.
Çavuşoğlu, bu kapsamda çok sayıda devlet ve hükümet başkanı ile bakanlar ve uluslararası kuruluş yetkilerini Türkiye’de ağırladıklarına dikkati çekerek, ADF’nin kurumsallaşmasına ilişkin kanun teklifinin meclise sunulduğunu söyledi.
Çavuşoğlu, Dijital Diplomasi girişimleriyle yeni teknolojilerden dış politikanın her alanında yararlandıklarını belirterek, bakanlığın analiz ve değerlendirmelerini “stratejik öngörü ve gelecek okuryazarlığı” gibi bilimsel yöntemlerle güçlendirmek için bir yol haritasını uygulamaya koyduklarını anlattı.
Konsolosluk hizmetlerinde yapay zeka ve yeni teknolojilerden faydalanmaya devam ettiklerini kaydeden Çavuşoğlu, vatandaşların erişimini kolaylaştırmak için anlık mesaj uygulamalarını hizmete aldıklarını ve engelli vatandaşlar için Konsolosluk Çağrı Merkezi’nde işaret dilinde görüntülü hizmete başladıklarını söyledi.
Çavuşoğlu, Türkiye’de farklı kurumların verdiği 74 hizmeti vatandaşlara en iyi şekilde sağladıklarını belirterek, yılbaşından beri yaklaşık 3 milyon konsolosluk hizmeti gerçekleştirdiklerini, bu yıl şimdiye kadar 127 Türk vatandaşını ambulans uçakla Türkiye’ye getirdiklerini kaydetti.
– “Avrupa’da yükselen ırkçılık, yabancı düşmanlığı ve İslam karşıtlığı karşısında vatandaşlarımızın yanındayız”
Bakan Çavuşoğlu, “Avrupa’da yükselen ırkçılık, yabancı düşmanlığı ve İslam karşıtlığı karşısında vatandaşlarımızın yanındayız. Hukuk desteği vermeye de devam ediyoruz.” dedi.
Dünyanın her yerinde Türk soydaşlarının kardeş ve akraba topluluklarının kendilerinden destek beklediğini hatırlatan Çavuşoğlu, “Ukrayna Savaşı’nın başlamasıyla tahliye operasyonumuzu derhal hayata geçirdik. Aralarında Ahıskalı ve Kırım Tatar soydaşlarımız ile kardeş Türk devletlerinin vatandaşlarının bulunduğu 18 binden fazla kişiyi tahliye ettik. Şimdi de Herson bölgesinden çıkmaya çalışan Ahıska Türklerinin ülkemize getirilmesi için çalışmalarımız sürüyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, Balkanlar’dan Orta Doğu’ya dünyanın dört bir yanında Batı Trakya Türkleri, Kırım Tatarları, Ahıska Türkleri, Uygur Türkleri, Gagauz Türkleri, Irak ve Suriye Türkmenlerinin yanında durmaya devam edeceklerini dile getirdi.
– “Dış politika konularına milli ve siyaset üstü bir bakış açısıyla yaklaşıyoruz”
Aktif diplomasinin artık kendileri için “tercih değil” bir “zorunluluk” olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, “Bekle gör politikası izleme lüksümüz yok. Aktif diplomasinin sonuç vermesi tüm kurumlarımızla etkin işbirliğine bağlı.” değerlendirmesini yaptı.
Çavuşoğlu, bu kapsamda meclisin desteğini her zaman arkalarında hissettiklerini ifade etti.
Milletvekillerinin soru önergelerinin ve bilgi taleplerinin hızlı ve etkin şekilde karşılanmasının öncelikleri olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, “TBMM Genel Sekreterliğinin verilerine göre, Bakanlığımın soru önergelerinde yüzde 95’in üzerinde bir yanıtlanma oranıyla birinci sırada olması bunun göstergesi. Dış politika konularına milli ve siyaset üstü bir bakış açısıyla yaklaşıyoruz. Kritik konularda muhalefetimizi ve milletvekillerimizi bilgilendirmeye devam edeceğiz.” dedi.
Kaynak: TEBA Ajansı (Aybeniz Küzeci)