Ata Terzibaşı Türk Dil Kurumunda Anıldı
Dr. Şemsettin Küzeci
Irak Türkmenlerinin önemli şahsiyetlerinden araştırmacı, yazar, folklorşinas ve avukat olan Ata Terzibaşı, 31 Mart 2016 tarihinde Kerkük’te vefat etmiştir. Vefatıyla birlikte başta Irak, Türkiye ve Azerbaycan olmak üzere tüm Türk dünyasında Kültür camiası yasa boğulmuştur. Ömrünü Irak Türkmen ve Kerkük Kültürüne, edebiyatına, sanatına ve folkloruna adayan Terzibaşı önce 8 Mayıs 30 Nisan 2016 tarihinde Irak Türkmen Edebiyatçıları ile Türkmeneli Gazetesi tarafından Kerkük’te Şehit İbrahim İsmail salonunda anıldı. Da sonra Ailesi ve severleri 40. Gününde mezarı başında bir daha anıldı. 10 Mayıs 2016 tarihinde Terzibaşı için İstanbul’da Kerkük Vakfı tarafından bir anma toplantısı düzenlendi. Bu kez ise, Ankara’da Türk Dil Kurumu ile Türkmeneli Vakfı’nın katkılarıyla Türkmeneli Kültür Merkezi ve tarafından Terzibaşı için yine bir anma toplantısı düzenlendi. Bu toplantı Türk Dil Kurumu salonunda yapıldı.
Protokol ve Irak’ın Yeni Ankara Büyükelçisi
Anma toplantısına T.C. Başbakanlık Atatürk, Dili ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya ÖRS, 26 Mayıs 2016 tarihinde Ankara’ya atanana Irak’ın yeni Ankara Büyükelçisi Hişam El-Alevi, T.C. Dışişleri Bakanlığı Irak ile İlişkiler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Ali İhsan İzbul, Ankara Merkez Valisi Ayhan Nasuhbey, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sinan Kaçelin, Türkmeneli Vakfından Başkan Fatih Türkcan, Dr. Muzaffer Arslan ve Fevzi Türker, Türkmeneli Kültür Merkezi Başkanı Dr. Mustafa Ziya, Avrasya İncelemeleri Merkezi Başkanı Alev Kılıç, eski Sağlık Bakanı Halil Şıvgın, Irak eski Milletvekili Hasan Özmen, Türkmeneli Dernekler Federasyonu Başkanı Dr. Aydın Bayatlı, TÜRKSOY Genel Sekreter Yrd. Prof. Dr. Fırat Purtaş, Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Doç. Dr. Yakup Ömeroğlu, Irak Türkmen Gazeteciler Cemiyeti Başkanı D. Şemsettin Küzeci, Türkmen Basın Konseyi Derneği Başkanı Kemal Beyatlı, Kerkük’ten Ata Terzibaşı’nın Yeğeni Turhan Terzibaşı, Kültür Bakanlığı eski bürokratlardan Araştırmacı Yazar Nail Tan ve Hayrettin İvgin, ve çok sayıda Ata Terzibaşı’nın dostları ve sevenleri katıldı.
Açılış konuşmaları
Ata Terzibaşı anama toplantısının açılış konuşmasını Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sinan Kaçelin yaptı. Konuşmasında “Vefa göstermek için bir vefat vesilesini aramamak beklememek gerekir. Bir ay önce Ata abimizi ebediyete uğradık. Kendisi dil kurumuzun Şeref üyemiz idi. Bu bakımıyla bizim için bir değer. Şahsen ben lise öğrencisiyken kendisinin Kerkük Horyatları ve manileri okumuş bir kişi olarak ben de ayrı bir yeri vardır. Kerkük Türkçesi denince aklımıza ilk gelen veya benim aklıma ilk gelen kendisidir. Bu hususta size gerekli bilgileri aktaracak muhterem büyüklerime fırsatı vermek için bu nezaket sınırları içerisinde hepiniz hoş geldiniz” diyerek konuşmasını çok kısa tuttu.
İkinci açılış konuşmasını Türkmeneli Kültür Merkezi Başkanı Dr. Mustafa Ziya yaptı. Konuşmasında “İnsanlık tarihinde ilk medeniyet beşiği, yazının ilk icat edildiği, ilkokulun açıldığı ve ilk kanunların yazıldığı Sümer topraklarının yetiştirdiği bir Üstadı anmak için burdayız. Ata Terzibaşı’nin hayat hikâyesini anlatmak kolay, Kerkük tabiriyle hayatı boyuncu yazdı, çizdi başını kitaplara gömdü derler. Çalışmalarını anlatmak için Türkiye’de ve Azerbaycan’da Yüksek Lisans tezleri yazıldı ve başka tezlerde yazılıyor. Bugün biz çalışmalarından bahsedeceğiz. Terzibaşı Irak Türkmen Kültürünün metinlerinin dakik bir derleyicisi, edebiyat tarihinin iyi bir tezkerecisi, ilmi disiplin içerisinde özgün araştırmalar yapan bir kültür tarihçisi olarak tanınmaktadır. Yüzlerce yazı makale onlarca kitap yazarak Türkmen kültürünü Türk dünyasına ve Arap halkına tanıtmıştır. Sadece Türkiye’de çalışmalarını kaynak olarak gösteren 530 makale yayınlanmıştır. Bugün Terzibaşı’nın Türk/ Türkmen kültürü tarihi çalışmaları ile ilgili bizi sayın hocalarımız konuşacak. Her bir hocamız çalışmalarının bir yönünü anlatacaklardır. Terzibaşı Türk Dil Kurumunun Şeref üyesi olduğu için bu anma toplantının bu kurumun çatısı altında yapılmasını arzu ettik. Bu vesileyle Atatürk, Dili ve Tarih Yüksek Kurumuna, Türk Dil Kurumuna ve her zaman bize destek veren Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfına teşekkürlerimizi sunarım”. Diyerek sözlerini noktaladı.
Protokol konuşmaları bölümünde T.C. Başbakanlık Atatürk, Dili ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya ÖRS ilk protokol konuşmasını yaptı. ÖRD konuşmasında “Kurumumuzun önemli bir şeref üyesini 31 Mart 2016 tarihinde ebediyete uğurladık. Ancak yine böyle yakın bir tarihte kendisini Dil Kurumu salonunda hizmet ettiği kurumda anmaktan büyük şeref duyuyoruz. Bir kez daha kendisine Cenabi haktan rahmet diliyoruz. Ata Terzibaşı pek çok yönüyle anılmayı hak eden bir insan. Ancak Irak Türkmenleri/ Türkleri arasında kendi kültürünü dilini gelenek ve göreneklerini ihya eden bu uğurda bir ömür harcana bir insan olmak sıfatıyla her türlü övgünün üstünden anılmayı, hatırlamayı ve vefa gösterilmeyi hak ediyor. Bu vesileyle bu toplantıyı ramazan ayının ilk haftalarında gerçekleştirmiş olmakla kendi adımıza bir bereket, kabul ediyoruz. Biraz sonra değerli bilim adamlarımızdan bizlere bilgi verecekler onlardan öğreneceğimiz yeni bilgiler ve hatıralarla bir kez daha kendisini rahmetle, minnetle ve şükranla vefa borcumuzu yerine getirirmiş olacağız”. Sözlerine son verdi.
Protokolün son konuşmacısı olan Irak’ın yeni Ankara Büyükelçisi Dr. Hişam El-Alevi kürsüye çıkarak Arapça uzun bir konuşma yaptı. Konuşmasının özetini ve Önder Saatçi kardeşimizin Simültane tercümesinden okuyalım. “Her şeyden önce bu toplantıya bizleri davet ettiğiniz için organizasyonu yapan tüm kurum ve kuruluşlara teşekkürlerimi sunarım. Türkiye’de bu benim ilk faaliyetimdir. Böyle bir Gayri resmi kurumun toplantısına katılmak, Elçiliğimizin sadece resmi kurumlarla değil. Gayrı resmi kurumlarla da diyalog ve işbirliği yapmamızın göstergesidir. Bugün bu salonda bir Iraklı Türkmen aydını, hayatını kültüre, sanata ve edebiyata adayan tarihçi, folklorcu Ata Terzibaşı’yı anmak için burada bulunmaktan gayet memnun kaldım. Ata Terzibaşı’nın çalışmalarını örnek olarak toplumlar arasında dostluk, birlik beraberlik olgusunu oluşturabiliriz. Diye en önemli mesajı verdi.
Ata Terzibaşı Tanıtım Film
Türkmeneli Kültür Merkezi tarafından hazırlanan ve Ata Terzibaşı’yı anlatan bir kısa sunum “Türkmeneli’nin belleği” Terzibaşı’nın hayatını, ilklerini, yazılarını ve araştırmalarının yanı sıra kitaplarının kapakları da tanıtıldı. Terzibaşı’nın bugüne kadar 23 kitap ciltleriyle birlikte 50’den fazla eseri ortaya çıkmıştır.
Ata Terzibaşı Paneli
Ata Terzibaşı’nın çalışmaları bir panel ile her yönüyle birbirinden değerli konuşmacılar tarafından anlatıldı. Paneli Dr. Mustafa Ziya yöneterek yönetti. Konuşmacılar ise:
-Necat KEVSER- Türkmeneli Gazetesi-Kerkük “Ata Terzibaşı Ve Kerkük’ün Türklüğü Hakkında Belgeler”
–Prof. Dr. Suphi SAATÇİ-Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi-“Ata Terzibaşı’nın Kültür Çalışmaları”
-Prof. Dr. Ali İhsan ÖBEK-Trakya Üniversitesi-“ Modern Bir Tezkireci Olarak Ata Terzibaşı”
–Prof. Dr. Gazanfer PAŞAYEV-Azerbaycan Millî İlimler Akademisi-“ Ata Terzibaşı’nın Folklor Çalışmaları” -Önder SAATÇİ, Süleyman Demirel Üniversitesi -“Ata Terzibaşı’nın Dil Çalışmaları”
Ata Terzibaşı hakkında önemli bilgiler aktardılar. Kimi sunum yaparak çok ilginç fotoğraflarla da sunumu zenginleşirdiler. Azerbaycanlı Profesör Gazanfer Paşayev sağlık nedenleriyle panele katılamadı. Ancak hazırlamış olduğu sunumunu Dr. Mustafa Ziya takdim etti.
Terzibaşı’nın Halk Müziği Derlemeleri
Ata Terzibaşı’nın önemli eserlerinden olan Kerkük Havaları kitabından bazı horyat usullerini TRT sanatçısı Ahmet Tuzlu o muhteşem çıplak sesiyle yorumladı. Tüm katılımcıların beğenisini kazanarak büyük ilgi çekti. Toplantı sonunda tüm katılımcılar bu anı ölümsüzleştirerek bir hatıra fotoğrafıyla çektirdiler.