Abdüllatif Benderoğlu’nun Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan,
Kazakistan ve Kırgızistan’a bir Bakış Kitabı
Şemsettin Küzeci
Irak Türkmenlerinin Irak’tan Türk dünyasına açılan bir penceresi olan Irak Tanıtma Bakanlığı Türkmen Kültür müdürlüğü ve onun başkanlığını yapan şair yazar Abdüllatif Benderoğlu, Türk dünyası ile ilgili muhteşem bir eser hazırlar. Bu eser; “Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgızistan’a bir Bakış” kitabıdır. Bağdat 1997 yılında Arapça basılan bu kitap, 117 sayfa olarak içine alan ülkelerin tarihçesini, coğrafi konumu, dilini, kültürünü ve edebiyatlarının yanısıra siyasi konumlarına da değinmiştir.
Abdüllatif Benderoğlu Kimdi:
Türkmen edebiyatının önde gelen aydınlarından Araştırmacı Şair, Yazar ve Gazeteci Abdüllatif Omran BENDEROĞLU 1937 yılında o dönemleri Kerkük Vilayetine bağlı Tuzhurmatu’da doğdu. İlköğretimini Tuzhurmatu ve Kerkük’te tamamladı. Kerkük Petrol Şirketi’ne ait Teknik okulunda öğrenime devam ederken siyasi nedenlerle okuldan atıldı. (1956) Bundan sonraki yaşantısını bazı şirketlerde Mimarlık yaparak devam ettirdi. Irak’ta siyasi nedenlerden dolayı, ülkeden ayrılmak zorunda kalan Benderoğlu, 1964’ten sonra Lübnan, Yunanistan ve Bulgaristan’da serbest işlerde çalıştı. O dönemde Sofya’da Türkçe olarak yayınlanan dergi ve gazetelere yazdığı yazı ve şiirleri az çok geçimine katkı olmuştur.
1965‘de yeniden yurda döndü. 24 Ocak 1970’te bir genelgeyle yayınlanan Türkmenlere kısmi olarak kültürel hakların tanınmasıyla, Benderoğlu Kerkük’te İrşat Müdürlüğü görevine atandı. Bir süre sonra Tanıtma Bakanlığına bağlı Türkmen Kültür Müdürlüğü ve haftalık Yurt Gazetesi’nde, başyazarı ve genel yayın yönetmeni görevine getirildi.1997-2004 yılları arasında Türkiye’nin Anadolu Haber Ajansı Irak muhabirliğini yapan Benderoğlu, 1999’da Irak Kültür Bakanlığına bağlı Türkmen Kültür Müdürlüğü ve Yurt gazetesinden emekliye ayrıldı. 2002 yılında Yurt gazetesinin başyazarı vefat edince yeniden aynı gazetenin başına getirildi. Aralık 2003’te kendi isteği üzerine görevinden ayrıldı.
Irak yönetiminin Türkmenlere karşı uyguladığı siyasi ve kültürel baskılarına karşın Yurt gazetesinin yayına devam etmesi, Benderoğlu’nun mücadelesinin ne kadar verimli olduğu ve bu mücadeleyi takdir etmek her aydının vefa borcudur. Yurt gazetesinin Türkmen toplumuna sunmuş olduğu kültürel hizmeti tarihe not düşmek gibi bir nitelik taşımaktadır. Yurt gazetesinde yayınlanan her türlü yazıda yeni kuşağın anlayacağı bir dil ve üslup kullanılması, yeni nesilin önünü açıp, etkisini tüm topluma taşımıştır. Türkçe’mizin yaşatılmasında Yurt gazetesi büyük hizmette bulunmuştu. Benderoğlu ve mesai arkadaşlarının bu hizmette büyük rolleri olmuştur
Irak Türkmenleri ile Azerbaycan kültür dünyasında Irak Türkmen coğrafyasına, tarih ve kültürüne duyulan derin ilgide Benderoğlu’nun payı büyüktür. Azerbaycan ilim ve edebiyat dünyasından Gazanfer Paşayev ile sürdürdüğü kişisel dostluk ve çalışmalar, Benderoğlu’nun aynı zamanda bir gazetecilik kariyeridir. Bu sayede pek çok araştırma, edebiyat eseri ortaya çıkmış; Bakü Üniversitesinde konuyla ilgili akademiler kurulmuştur. Bu nedenle Benderoğlu; Azerbaycan İlimler Akademisine bağlı Nizami Enstitüsünün Bilimsel Komite Üyesi seçilmiştir. Aynı zamanda Bakü Devlet Üniversitesine bağlı Edebiyat Fakültesinde 20 yıl boyunca öğrencilerine verdiği konferans ve seminerler sonucu kendisine de ayni Üniversite tarafından 1992’de Fahri Doktora verilmiştir.
Saddam sonrası Irak Türkmen Kültüründen sorumlu Cumhurbaşkanı Müsteşarı görevine getirildi. Daha sonra K. Irak Erbil’de kurulan Federe Kürt Bölgesi Hükümetinde Bakan olarak görev aldı. 4 Şubat 2008 tarihinde Urdun Hastanesinde bir ağır ameliyat sonucu hayatını kaybetti. Necef’te toprağa verildi.
***