Irak Basını 150 Yaşında
Dr. Şemsettin Küzeci*
Bugün Irak Basını 150. Yıldönümü yaşamaktadır.15 Haziran 1869 tarihinde Bağdat’ta Osmanlı’nın Bağdat Valisi Mithat Paşa tarafından yayınlanan “Zevra” gazetesi bugüne kadar güncelliğini korumaktadır. Osmanlı dönemi 48 yıl yayınlanan (1869-1917) bu gazete 1917’den 2003 tarihinde kadar yani 86 yıl durdurulduktan sonra 2003 yılında tekrar yayına başladı. Bugün Zevra Irak Gazeteciler Cemiyetinin yayın organı olarak günlük Arapça Bağdat’ta yayınlanıyor.
Irak’ta Basınının temeli Osmanlı dönemi atılmıştır. Osmanlı Irak’ı üç vilayet (Bağdat, Basra ve Musul) olarak 400 yıl idare etmiştir. O dönemde de onlara gazete, dergi ve kitap yayınlanmıştır. 1908 yılında Osmanlı devleti tarafından Matbuat Nizamnamesi yayınlanırken Basın konusunda Bağdat, Basra ve Musul’da da ciddi değişiklikler olmuştur.
Bugün Irak devleti bir federe devlet olarak basın ve medyayı her ne kadar serbest bırakmışsa da gizli sansürü devre sokmuştur. Ancak bu gizli sansür bildiğimiz sansür değildir. Bu sansür para ve silahlı güçtür. Irak basınını siyasi partiler ve silahlı güçleri kontrol altına alırken, Yurtdışında bazı medya organları bu sansürü delebilmiştir. Onlardan biri de “el-Şerkiyye TV” dir.
Irak Basınının omurgasını teşkil eden Türkmen basını da aynı tarihi yaşamaktadır. Aslında Zevra gazetesi ilk yayınlandığında Türkçe ve Arapça yayınlandı. Daha sonra uzun müddet Türkçe yayınlandı ve kapanmadan kısa bir müddet evvel Arapça ve Türkçe olarak tekrara yayınlanmıştır. Bu nedenle de Irak Türkmen basını ile Arap basını iki ikiz kardeş gibidir. Bugün Türkmenler de Basın Bayramını kutlamalıdırlar.
Bu vesileyle genel olarak Irak basın ve medya çalışanlarını özel olarak Türkmen basın mensuplarını canı gönülden kutlarım. Bu mübarek dava yolunda şehit düşen gazetecilerimize de Allah’tan rahmet dileriz.
*Irak Türkmen Gazeteciler Cemiyeti Başkanı